Iqlim o‘zgarishi va okeanlarning tabiiy tebranishlari oqibatlarini o‘rganuvchi yangi tadqiqotga ko‘ra, 2100 yilga borib, Osiyoning baʼzi yirik shaharlari dengiz sathining ko‘tarilishi natijasida suv ostida qolishi mumkin. Okean haroratining ko‘tarilishi va muzning misli ko‘rilmagan erishi tufayli dengiz sathi allaqachon ko‘tarilmoqda, deya xabar berdi CNN.

Nature Climate Change jurnali esa millionlab odamlar uchun oqibatlari qanchalik dahshatli bo‘lishi haqida ogohlantirishlarni taqdim etdi.

Sohilbo‘yi Osiyodagi ko‘plab megapolislar allaqachon suv toshqini xavfi ostida bo‘lsa-da, tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, avvalgi tahlillar dengiz sathining ko‘tarilishi va tabiiy okean tebranishlari natijasida yuzaga kelgan suv toshqini xavfini yetarlicha baholagan. Misol uchun, Filippin poytaxti Manilada keyingi asrda faqat iqlim o‘zgarishi tufayli qirg‘oq bo‘ylab suv toshqini o‘tmishdagiga qaraganda 18 barobar ko‘p bo‘lishi taxmin qilinmoqda.

Fransiya Milliy ilmiy tadqiqot markazi (CNRS), La-Roshel universiteti va AQSHning Atmosfera tadqiqotlari milliy markazi (NCAR) olimlari tomonidan olib borilgan tadqiqot Tailand poytaxti Bangkok va Vetnamdagi Xoshimin shahrini aniqladi. Bundan tashqari, Myanmadagi Yangon, xususan, Hindistonning Chennay va Kalkuta shaharlari, Tinch okeanining g‘arbiy tropik orollari va Hind okeanining g‘arbiy qismi juda xavflidir.

Tadqiqotga ko‘ra, AQSH va Avstraliyaning g‘arbiy qirg‘oqlari bo‘ylab dengiz sathi ham ko‘tariladi.

Faqatgina Osiyoning metropoliyalarida dengiz sathining kutilganidan yuqori ko‘tarilishi 50 milliondan ortiq odamga taʼsir qilishi mumkin, ularning 30 millionga yaqini Hindistonda istiqomat qiladi.

Bangkokda kamida 11 million, Xoshiminda 9 milliondan ortiq va Yangonda 5,6 millionga yaqin aholi istiqomat qiladi.

Dengiz sathining bunday o‘zgarishi XXІ asr oxirigacha sodir bo‘lishi dargumon.

"Tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, Tinch okeanining g‘arbiy qismi, Avstraliya va Osiyoning katta qismini odatdagidan issiqroq ushlab turishi maʼlum bo‘lgan El-Ninyo kabi tabiiy hodisalar kutilayotgan ko‘tarilishni kuchaytirishi mumkin", — deyiladi NCAR nashrida. Iqlimga bog‘liq dengiz sathi 20-30% ga o‘zgaradi, bu ham haddan tashqari suv toshqini xavfini oshiradi.

Iqlim o‘zgarishi o‘tgan yili Osiyo-Tinch okeani mintaqasida misli ko‘rilmagan suv toshqinlariga sabab bo‘ldi.

Yevropa Ittifoqi iqlim agentligining maʼlumotlariga ko‘ra, Kopernik tahlili 2022 yilni «ekstremal iqlim yili» deb taʼrifladi. Pokistonda halokatli suv toshqini va Avstraliyada keng tarqalgan suv toshqinlari ayniqsa xavflidir.

Bundan tashqari, okean harorati hozirgacha qayd etilgan eng issiq harorat bo‘lib, ko‘tarilishda davom etishi kutilmoqda.

Milliy okean va atmosfera maʼmuriyatining yanvar oyidagi hisobotida aytilishicha, okean harorati o‘tgan yili barcha rekordlarni yangilagan va 2021 yilda o‘rnatilgan avvalgi rekorddan oshib ketgan.

O‘tgan to‘rt yil okeanlar uchun rekord darajadagi eng issiq yil bo‘ldi.

«Afsuski, biz 2023-yil 2022-yildan ko‘ra issiqroq bo‘lishini bashorat qilamiz», — dedi NASA iqlimshunosi Gevin Shmidt yanvar oyida.