&nbsp;

Koronavirus hali arimasidan, dunyoda maymunchechak epidemiyasi tarqala boshladi. JSST dunyo mamlakatlarini maymunchechak kasalligini nazorat qilishni kuchaytirishga chaqirdi.

&nbsp;

Vaziyat qaltismi? &nbsp;

&nbsp;

<blockquote>
Maʼlumot o&lsquo;rnida: &nbsp;Aslida, bu xastalik kecha yoki bugun paydo bo&lsquo;lgani yo&lsquo;q. Yaʼni ilk bor u bundan 52 yil avval Kongoda aniqlangan. Kasallikning alohida holatlari Markaziy va G&lsquo;arbiy Afrika mamlakatlarida kuzatilgan.

Dunyo bo&lsquo;ylab kasallikning qayta avj olishi 7 may sanasidan boshlandi. Shu kuni Buyuk Britaniyaga Nigeriyadan qaytgan sayyohda mazkur infeksiya aniqlandi. Unda kasallik belgilari terida toshmalar toshishi bilan namoyon bo&lsquo;lgan. Shundan so&lsquo;ng ushbu mamlakatda o&lsquo;nga yaqin bemorlar maymun chechagiga chalingani maʼlum bo&lsquo;ldi.
</blockquote>

&nbsp;

JSST maʼlumotlariga ko&lsquo;ra, kasallik hozirgacha 14 ta davlatda qayd etilgan. Xususan, infeksiyani yuqtirganlar soni 90 nafarga yaqinlashgani aytilyapti. Qolaversa, qariyb 30 kishi kasallikka chalinganlikda gumonlanmoqda. Qolaversa, shu kungacha o&lsquo;lim holatlari ro&lsquo;yxatga olinmadi.&nbsp;Tashkilotning katta epidemiologi Mariya Van Kerkxov kasallik holatlari 20 dan ortiq endemik bo&lsquo;lmagan mamlakatlarda aniqlangani va bu raqamlar ko&lsquo;payishini taʼkidlagan.

&nbsp;

<blockquote>
&quot;Biz kasallik holatlari ko&lsquo;payishini kutmoqdamiz. Dunyo mamlakatlaridan nazoratni kuchaytirishni so&lsquo;raymiz. Jarayon qiyin bo&lsquo;ladi, ammo bu endemik bo&lsquo;lmagan mamlakatlarda vaziyatni to&lsquo;xtatishga hissa qo&lsquo;shadi&quot;, &mdash; degan u.
</blockquote>

&nbsp;

Kutilmagan &ldquo;mehmon&rdquo; tashrifi &mdash; maymunchechak qanday paydo bo&lsquo;lgan?

&nbsp;

Maymunchechak kabi viruslar oilasining aʼzosi bo&lsquo;lgan maymunchechak virusi kasallikka sabab bo&lsquo;ladi. Garchi u biroz og&lsquo;ir oqibatlarga olib kelsada va mutaxassislarning taʼkidlashicha, infeksiya ehtimoli past.U, asosan, markaziy va g&lsquo;arbiy Afrika davlatlarining chekka hududlarida, tropik o&lsquo;rmonlar yaqinida uchraydi.

&nbsp;

Virusning ikkita asosiy shtammi mavjud &mdash; G&lsquo;arbiy Afrika va Markaziy Afrika.

&nbsp;

Buyuk Britaniya Sog&lsquo;liqni saqlash xavfsizligi agentligining taʼkidlashicha, infeksiyani yuqtirishdan xavotirda bo&lsquo;lgan har bir kishi tibbiy mutaxassisga murojaat qilishi kerak. Ammo tashrif buyurishdan oldin klinika yoki jarrohlik bilan bog&lsquo;lanish darkor.

&nbsp;

Maymunchechak qaysi davlatlarda tarqalishi mumkin?

&nbsp;

Mutaxassislar tadqiqotida Portugaliyada bo&lsquo;lib qaytgan 30 yoshli erkakni o&lsquo;rgangan, u 13 may kuni poliklinikaga papulalar va kattalashgan limfa tugunlari shikoyati bilan borgan. Uning sherigida ham shunga o&lsquo;xshash alomatlar <a href="https://iz.ru/1339505/2022-05-25/uchenye-iz-belgii-dopustili-rasprostranenie-obezianei-ospy-po-vsei-evrope">kuzatilgan</a>.&nbsp;

&nbsp;

Dastlab ulardan olingan namunada testlar gerpes va sifilisni qo&lsquo;zg&lsquo;atuvchi virusga salbiy chiqqan. Biroq Yevropada maymunchechak holatlari haqida ogohlantirishlardan so&lsquo;ng, bemorda ushbu kasallikning qo&lsquo;zg&lsquo;atuvchisi uchun test o&lsquo;tkazilgan, natija esa ijobiy bo&lsquo;lgan. Olimlar virus genomining 98,9 foizini qayta tiklashga muvaffaq bo&lsquo;lgan.

&nbsp;

<blockquote>
&quot;Dastlabki filogenetik tahlil shuni ko&lsquo;rsatadiki, olingan genom G&lsquo;arbiy Afrikaning maymunchechak guruhiga tegishli va yaqinda Portugaliyada kasallikning tarqalishiga sabab bo&lsquo;lgan genom bilan chambarchas bog&lsquo;liq. U xastalikning Yevropada sezilarli darajada tarqalishiga hissa qo&lsquo;shgan&quot;, &mdash; degan tadqiqotchilar.
</blockquote>

&nbsp;

&quot;Hech qanday epidemiya haqida gap bo&lsquo;lishi mumkin emas&rdquo;

&nbsp;

Yevropada hozirda kuzatilayotgan maymun chechagi kasalligi yaqin orada o&lsquo;chadi va epidemiyaga aylana olmaydi. Bu fikrni I.I.Mechnikov nomidagi Vaksinalar va zardoblar ilmiy tadqiqot instituti&nbsp;ilmiy rahbari Vitaliy Zverev <a href="https://tass.ru/obschestvo/14707091?utm_source=inform.kz&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=inform.kz&amp;utm_referrer=inform.kz">maʼlum qildi</a>.&nbsp;

&nbsp;

<blockquote>
&quot;Hech qanday epidemiya haqida gap bo&lsquo;lishi mumkin emas. U (maymun chechagi) variola virusiga qaraganda ancha yengilroq kasallikni keltirib chiqaradi. O&lsquo;ylaymanki, yaqin kelajakda ular buni aniqlab, bu kasallikni yo&lsquo;q qiladi&quot;, &mdash; dedi u.
</blockquote>

&nbsp;

Maymun chechagi kam uchraydigan virusli kasallik bo&lsquo;lib, asosan yovvoyi hayvonlardan (kemiruvchilar, primatlar) odamlarga yuqadi. Kasallikning belgilari isitma, bosh og&lsquo;rig&lsquo;i, mushak og&lsquo;rig&lsquo;i, bel og&lsquo;rig&lsquo;i, shishgan limfa tugunlari, titroq va charchoqni o&lsquo;z ichiga oladi. Teri toshmasi yuz va tananing boshqa qismlarida ham paydo bo&lsquo;lishi mumkin. Butunjahon sog&lsquo;liqni saqlash tashkiloti maʼlumotlariga ko&lsquo;ra, maymun chechagi infeksiyasi uchun o&lsquo;lim darajasi odatda 1% dan 10% gacha, o&lsquo;limning aksariyati yosh guruhlarda sodir bo&lsquo;ladi.

&nbsp;

Maymun chechagi odamdan odamga yaxshiroq tarqala boshladi

&nbsp;

<blockquote>
&quot;So&lsquo;nggi paytlarda shifokorlar butun dunyo bo&lsquo;ylab maymunchechakning o&lsquo;nlab holatlarini aniqladilar, bu virus odamdan odamga faolroq yuqayotganini ko&lsquo;rsatmoqda, &mdash; deydi tibbiyot fanlari nomzodi, immunolog Nikolay Kryuchkov.&nbsp;&mdash; Muammo shundaki, virusni yuqtirgan odamlarning hammasi Afrikadan virus olib kelishi mumkin bo&lsquo;lgan odamlar bilan aloqada bo&lsquo;lmagan. Maʼlum bo&lsquo;lishicha, maymunchechakning yuqishi Afrikadan tashqarida ham aholi ichida kuchaygan. Bu tashvishli, virus bor degan shubhaga asos bor. Odamdan odamga yaxshiroq tarqala boshladi&rdquo;.
</blockquote>

&nbsp;

Mutaxassisning fikricha, Yevropada o&lsquo;lim bo&lsquo;lishi mumkin, ammo sezilarli darajada past bo&lsquo;ladi. Kryuchkov shuningdek, infeksiya bilan kurashish uchun maqsadli karantin choralari yetarli bo&lsquo;lsa-da, yangi pandemiya haqida gap yo&lsquo;qligini qo&lsquo;shimcha qildi.

&nbsp;

O&lsquo;zbekistonda vaziyat qanday?

&nbsp;

Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati boshlig&lsquo;i o&lsquo;rinbosari Nurmat Otabekovning qayd etishicha, O&lsquo;zbekistonda hozirga qadar maymunchechak kasalligi qayd etilmagan. Ayni paytda JSST tavsiyalaridan kelib chiqib bu infeksiyaning mamlakatga kirib kelmasligi uchun zarur choralar ko&lsquo;rilmoqda.

&nbsp;

Bahriniso Madumarova tayyorladi.

Dard ustiga chipqon yoxud maymunchechak haqida ekspertlari fikri

Bir pandemiya tugamasdan, ikkinchisi boshlanmoqda (mi?)

Maymunchechak infeksiyasi yana bir mamlakatga kirib bordi

Belarusda koronavirusning yangi shtammi topildi

Italiyada maymunchechak infeksiyasini yuqtirganlar 70 nafardan oshdi

Niderlandiyada bolalar orasida ham maymun chechagi tarqaldi

AQSHning ikki shtatida favqulodda holat eʼlon qilindi

Maymunchechak Rossiyaga ham yetib keldi

Eng dolzarb

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi