2022-yil 27-dekabr kuni O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasida TIR-karnet kitobchalari asosida tashuvlarni elektron rasmiylashtirishni nazarda tutuvchi to‘liq raqamlashtirilgan “eTIR” tashuvi muvaffaqiyatli amalga oshirildi. Bu haqda Davlat bojxona qo‘mitasi xabar berdi.
Toshkentdagi “Ark-Buloq” tashqi iqtisodiy faoliyat bojxona postidan eksportga rasmiylashtirilgan sarxil va quruq mevalar ortilgan 4 ta konteynerdan iborat birinchi eTIR (multimodal) tashuvi o‘zbek tashuvchisi tomonidan Toshkent xalqaro aeroportidan Ozarbayjonning Boku aeroportiga yetkazildi va Boku Kargo Terminal bojxona postida eTIR elektron kafolati asosida importga rasmiylashtirildi.
Mazkur yangilik jahon biznes hamjamiyati tomonidan qizg‘in qarshi olindi va nufuzli xalqaro tashkilotlar, xorijiy ommaviy axborot vositalari orqali keng eʼtirof etilmoqda.
Jumladan, Birlashgan Millatlar Tashkilotining rasmiy yangiliklar saytida mazkur loyiha Markaziy Osiyo va Kavkaz mamlakatlari o‘rtasida yuk tashish sharoitlarini yaxshilash g‘oyasining haqiqiy timsoli deya baholangan.
Yevropa Iqtisodiy Komissiyasi rasmiy saytida ushbu voqeliqni «xalqaro transportda raqamli davrning boshlanishi” deya eʼtirof etdi. Taʼkidlanishicha, Hozirga qadar faqat O‘zbekiston, Ozarbayjon va Gruziya eTIR xalqaro tizimiga integratsiyani to‘liq yakuniga yetkazgan. Tunis, Pokiston va Turkiya bu yo‘nalishdagi ishlarni hali davom ettirmoqda. Tashkilot 2023 yilda Markaziy Osiyo va Yaqin Sharq mamlakatlarini bog‘lovchi koridorlar bo‘ylab eTIRni ommalashtirishga asosiy eʼtibor qaratilishini maʼlum qilgan.
Turkiy davlatlar tashkiloti rasmiy saytida “O‘zbekiston va Ozarbayjon dunyodagi birinchi global eTIR transport operatsiyasini amalga oshirdi” deya bayonot berdi va o‘z tabrigini yo‘lladi.
“Ushbu yutuq transport va tranzit sohasida kelgusidagi hamkorlik va innovatsiyalarni ilhomlantiradi, biz aʼzo davlatlarimizning bu boradagi saʼy-harakatlarini qo‘llab-quvvatlashga va yordam berishga tayyormiz” deyiladi tashkilotning rasmiy saytida eʼlon qilingan materialda.
Ozarbayjon iqtisodiyot vazirligi esa ikkala mamlakat o‘rtasida elektron tarzda amalga oshirilgan ushbu tashuvni “qog‘ozbozlik byurokratiyasi”ni chetlab o‘tgan ilk tashuv deya eʼtirof etdi.
Shuningdek, mazkur yangilik Turkiya ommaviy axborot vositalari orqali ham keng yoritilmoqda.
