Rivojlanib borayotgan bugungi dunyoda zamonaviy texnologiyalar nafaqat kundalik hayotimizda, balki taʼlim, sog&lsquo;liqni saqlash, iqtisodiyot va yana bir qancha sohalarda tub burilishlar yasamoqda.
&nbsp;
Xususan, taʼlim sohasida o&lsquo;qitish uslublari va metodlari ham o&lsquo;zgarib bormoqda. Innovatsion metodtlar asta-sekin anʼanaviy uslublarning o&lsquo;rnini egallab, taʼlim sifatining oshishiga va zamonaviy kadrlarni yetishtirib chiqarishda muhim ahamiyat kasb etmoqda.
&nbsp;
Ayniqsa tabiiy fanlar, jumladan, geografiya fanini o&lsquo;qitishda mutlaqo yangicha yondashuvlar amalga joriy etilmoqda. Xo&lsquo;sh, innovatsion metodlar o&lsquo;zi nega kerak?
&nbsp;
Innovatsion o&lsquo;qitishning mohiyati shundaki, o&lsquo;quv jarayonida talaba uning subyektiga aylanadi, yaʼni uni yonma-yon va tasodifiy natijada rivojlantirish asosiy vazifaga aylanganda, o&lsquo;z-o&lsquo;zini o&lsquo;zgartirish uchun o&lsquo;rganadi, ham o&lsquo;qituvchi, ham o&lsquo;quvchining o&lsquo;zi. Shu munosabat bilan, pedagogik jarayonda o&lsquo;quv jarayoni davomida talabalarning mustaqilligi va faolligini maksimal darajada namoyon etishiga, shuningdek, intellektual va shaxsiy rivojlanishda ilgarilashga imkon beradigan bunday psixologik yoki pedagogik sharoitlarni aniqlash zarur bo&lsquo;ladi.
&nbsp;
O&lsquo;quv jarayonini yangi pedagogik texnologiyalardan foydalangan holda tashkil etishda maktab o&lsquo;quvchilari uchun zamonaviy o&lsquo;quv qo&lsquo;llanmalariga katta ahamiyat beriladi. Sir emaski, o&lsquo;qitishning asosiy vositasi hanuzgacha atlas bilan jihozlangan darslikdir. Shu bilan birga, samarali o&lsquo;qitish o&lsquo;quv-uslubiy majmuasi deb ataladigan boshqa bir qator o&lsquo;quv qo&lsquo;llanmalaridan (dasturlar, ko&lsquo;rsatmalar, o&lsquo;quv daftarlari) foydalanishni o&lsquo;z ichiga oladi. Ammo o&lsquo;quv materiallaridan tashqari, boshqa o&lsquo;quv qo&lsquo;llanmalari ham qo&lsquo;llaniladi: audiovizual va ekran-tovush, shuningdek turli xil interaktiv o&lsquo;quv vositalari (multimedia ensiklopediyalari va qo&lsquo;llanmalari, moslashtirilgan dasturiy va uslubiy majmualar va shunga o&lsquo;xshash elektron darsliklar, test dasturlari).
&nbsp;
Geografiya fanini o&lsquo;qitishda quyidagi zamonaviy metodlardan foydalaniladi:
&nbsp;
1. O&lsquo;qitishni axborotlashtirish. Bu o&lsquo;quvchi uchun jozibali bo&lsquo;lib, unda maktabdagi muloqotning psixologik stressi &ldquo;o&lsquo;qituvchi-o&lsquo;quvchi&rdquo; subyektiv munosabatlaridan &ldquo;o&lsquo;quvchi-kompyuter-o&lsquo;qituvchi&rdquo; eng obyektiv munosabatlarga o&lsquo;tishi, o&lsquo;quvchilarning ish samaradorligi bilan olib tashlanadi. Ijodiy ishlarning ulushi ortadi, maktab devorlari ichida bir fan bo&lsquo;yicha qo&lsquo;shimcha maʼlumot olish imkoniyati va kelajakda maqsadli ravishda maktab, obro&lsquo;li ishni tanlash amalga oshiriladi.
&nbsp;
Shuningdek, zamonaviy geografiya darsliklarini yaratishda interaktivlar, Google Earth, GIS (Geographic Information Systems) kabi vositalaridan foydalaniladi. Bu texnologiyalar orqali o&lsquo;quvchilar real vaqt rejimida joylashuv, relyef, iqlim o&lsquo;zgarishini ko&lsquo;rib chiqishlari mumkin.
&nbsp;
2. Multimedia va vizual taqdimotlar. Videodarslar, animatsiyalar, 3D modellar orqali vulqon portlashi, suv yoki materiklar siljishi kabi murakkab jarayonlar tushunarli va qiziqarli tushuntiriladi.
&nbsp;
3. Loyiha asosida o&lsquo;qitish. O&lsquo;quvchilar kichik guruhlarga bo&lsquo;linib, bir mavzu doirasida izlanadi. Masalan, &ldquo;Mahalliy ekologik muammolar&rdquo;, &ldquo;Iqlim o&lsquo;zlashtirishning taʼsiri&rdquo; kabi mavzular bo&lsquo;yicha tadqiqot olib boriladi. Bu metod mustaqil fikrlash va tanqidiy tahlil qilish ko&lsquo;nikmasini rivojlantiradi.
&nbsp;
4. Gamifikatsiya (o&lsquo;yin shaklida dars o&lsquo;tish). Geografik bilimlarni turli xil viktorinalar, testlar, kvestlar (masalan, &ldquo;Xarita bo&lsquo;ylab sayohat&rdquo;) orqali sinash mumkin. Bu metod sinfdagi muhitni va dars jarayonini yana-da jonli qiladi.
&nbsp;
5. Virtual sayohat metodi. Ayrim maktablarda zamonaviy texnologiyalar yordamida o&lsquo;quvchilar dunyo bo&lsquo;ylab virtual sayohat qiladilar. Masalan, Amazon o&lsquo;rmonlariga, Antarktida muzliklariga yoki Himolay tog&lsquo; tizmasiga. Bu amaliyot va nazariyaning uyg&lsquo;unlashuviga xizmat qiladi.
&nbsp;
6. Blended learning (aralash o&lsquo;qitish). Mavzularni anʼanaviy sinf darslari bilan bir qatorda onlayn platformalarda (Khan Academy, Coursera, Opiq.uz) ham o&lsquo;tish ancha foydali.
&nbsp;
Xulosa qilib aytganda, geografiya fani bolalarga dunyoni yana-da yaxshiroq anglashga yordam beradigan eng qiziqarli fanlardan biridir. Uni o&lsquo;qitishda innovatsion metodlardan foydalanish o&lsquo;quvchilarda nafaqat bilim, balki tahliliy va ijodiy fikrlash ko&lsquo;nikmalarini shakllantiradi. Buning uchun o&lsquo;qituvchilar zamon bilan hamnafas bo&lsquo;lib, dars jarayonlariga so&lsquo;nggi metodlarni joriy etib borishi lozim.
&nbsp;
Mashhura OTAJONOVA
Farg&lsquo;ona viloyati Buvayda tumanidagi 16-maktab o&lsquo;qituvchisi

Zamonaviy geografiya qanday o‘qitiladi?

Bugun bu fanni innovatsion metodlar bilan o‘rganish lozim.

Sirdaryoda 14 yoshli bola suvga cho'kib halok bo'ldi

Shavkat Mirziyoyev Vengriya ishbilarmonlari bilan uchrashdi

Yangi metro yo‘nalishining qurilishi 15-iyundan boshlanadi

Toshkentda erkak kanalga cho‘kib vafot etdi

O‘zbekiston uch davlat fuqarolari uchun vizasiz tartib joriy etdi

Samarqandda 11-sinf o‘quvchisi janjal sabab vafot etdi

O'zbekiston

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi