Istanbul — ajoyib tarixga ega quyoshli shahar. Sayohatingiz marshrutini rejalashtirish va taʼtilingizning davomiyligini istagangiz ushbu shaharga kelishni tavsiya qilaman. Chunki bu yer kinolarda gavdalangan tarixiy joylarga tashrif buyurish lozim: barcha diqqatga sazovor joylar bir-biriga yaqin masofada joylashgan, yo‘lga ham vaqt sarflamaysiz. Ham vaqtingizni, ham naqdingizni ayaysiz.
Istanbuldagi Galata minorasi afsonalari bilan diqqatga sazovor, tarixiy ahamiyati bilan ajralib turuvchi, mahalliy va xorijiy sayyohlar tomonidan tez-tez ziyorat qilinadigan obida hisoblanadi.
Birinchi marta 528-yilda qurilgan va fonar minorasi sifatida ishlatilgan Galata minorasi bugungi kungacha ko‘p marta vayron qilingan va taʼmirlangan. Salib yurishlari paytida vayron bo‘lgan minora o‘rnida 1348-yilda geniyaliklar tomonidan Masihning minorasi deb nomlangan yangi minora qurilgan. Shu sababli Galata minorasining yoshi shu sanadan eʼtiboran hisoblanadi. Vaqt o‘tishi bilan amalga oshirilgan taʼmirlash va tartibga solish ishlari natijasida hozirgi shaklini olgan minoraning qurilganligiga bugungi kunda 674 yil bo‘ldi. Dunyodagi eng qadimiy minoralardan biri bo‘lgan Galata minorasining yerdan to tomining uchigacha bo‘lgan balandligi roppa-rosa 69,90 metrni tashkil qiladi.
9 qavatli Galata minorasida 2 ta lift bor. Minora tepasiga chiqayotib, birinchi 6-qavatga lift orqali, qolganiga zinapoyalar bilan chiqiladi. Minoradan tushayotganda siz zinapoyadan to‘liq foydalanishingiz mumkin.
Minoraning meʼmori bitta emas
Yillar davomida ko‘plab meʼmorlar minoraga yangi qavatlar, deraza oynalari va liftlar kabi turli xil unsurlar bilan hissa qo‘shgan. Hozirgi kundagi minoraning meʼmori esa Ko‘ksal Anadoldir. Galata minorasi XV asrda Usmoniylar imperiyasi Istanbulni zabt etgandan keyin turklar tomonidan har yili yangilanib, takomillashtirilgan. Shuning uchun, binoning 3-qavatigacha bo‘lgan qismi Genuya meʼmoriy xususiyatiga ega bo‘lsa, ustki qavatlar Usmoniylar meʼmorchiligini namoyish qiladi.
Galata minorasi afsonasi
Eng qadimgi Galata minorasi afsonasining bir uchi rimliklarga borib taqaladi. Rimliklarning eʼtiqodiga ko‘ra, erkak va ayol birinchi marta Galata minorasiga birga borishsa, ular albatta turmush qurishadi. Biroq yigit va qizning qaysidir biri ilgari minorada bo‘lgan bo‘lsa, bu sehr yo‘qoladi.
Galata minorasining konussimon “qalpog‘i”
Minora XVI asrdan 1875 yilgacha olingan fotosuratlariga qaraganda, minoraning uchli konusga ega ekani ko‘rinadi. Biroq o‘sha yili bo‘ron minoraning konusini vayron qilib yuborganidan so‘ng, Galata minorasi bir muddat konussiz davrni yashadi.
Aslida, konussiz davrda Galata minorasini yangilash uchun arxitektor Aram Tahtajiyon tomonidan taqdim etilgan loyiha ko‘plab muhokamalarga sabab bo‘lgan. Chunki loyiha ushbu hududdan teatr zali, restoran va o‘yin kulgilar zali sifatida foydalanishga asoslangan bo‘lib, o‘ziga xos konusni temir konstruksiyadan yasalgan qo‘shimcha bilan almashtirish edi. Agar bu loyiha amalga oshirilgan taqdirda, ehtimol Galata minorasining hozirgi taʼsirchan ruhi, o‘z o‘rnini butunlay boshqa atmosferaga bo‘shatib bergan bo‘lardi.
Baʼzilar Galata minorasiga chiqib, Istanbulning betakror manzarasini uzoq vaqt tomosha qilishni xush ko‘radi. Boshqalari Galata minorasining salobati va jonli holatini uzoqdan tomosha qilishni yaxshi ko‘radi.