&nbsp;

Gap-gashtak bahona to&lsquo;plangan xotin-qizlar davrasida bo&lsquo;layotgan gap-so&lsquo;z, g&lsquo;iybatlar, turli mish-mishlar ko&lsquo;plarning boshini egyapti.

&nbsp;

&ldquo;Gap&rdquo; o&lsquo;ynashdan maqsad nima?

Hozirda yigitu qizlar, ayollaru erkaklar, hamkasblar, sinfdoshu kursdoshlar o&lsquo;rtasida gap-gashtaklar ko&lsquo;paygan. Bu, albatta, yurtimizdagi tinchlik-xotirjamlik, maʼmurchilik va farovonlikdan nishona. Ammo&hellip; aksariyat gap-gashtaklar o&lsquo;zining asl maqsad-mazmunini yo&lsquo;qotib, to&lsquo;qlikka sho&lsquo;xlik qabilida bachkanalashib borayotgandek, go&lsquo;yo. Vaholanki, bu odatning qadim mazmun-mohiyati ancha tiyran. U shunchaki bekorchilik yoxud zerikishdan emas, tashvishlardan charchagan odamlarning do&lsquo;st-birodarlar maslahati, ruhiy madadi, maʼnaviy daldasi, dunyodan xabardor bo&lsquo;lish ehtiyojidan kelib chiqqan.

Azaldan gurunglarda turli tashvishlar biroz bo&lsquo;lsa-da unutilib, shirin suhbatlar qurilgan, sheʼrxonlik, kitobxonlik qilingan. Tarbiyaviy ahamiyatga ega pand-nasihatlar, ertagu rivoyatlar, hikoyatlar tinglanib, bahs-munozara yuritilgan. Bunday gap-gashtaklardan odamlarda yashashga ishtiyoq, ertangi kunga ishonch ortgan, ularga ruhiy kuch-quvvat bergan. O&lsquo;zaro ahillik, mehr-oqibat, qiyinchilik paytida bir-biriga yelkadosh bo&lsquo;lish xislatlarini tarbiyalagan, dunyoqarashi, ongu tafakkurini o&lsquo;zgartirgan. Fisqu fasod, orqavarotdan g&lsquo;iybatlarga o&lsquo;rin qoldirmagan. Ammo hozir-chi? Gap-gashtaklar kimlarnidir dardini eshitish, er-xotin, qaynona va kelin, xullas, oilaviy nizolarini, kerak bo&lsquo;lsa parda ortidagi ayrim muammolarini sirlashadigan joyga aylanib ulgurdi.

&nbsp;

&mdash; Farzandlarimni o&lsquo;qitib, uyli-joyli qilgach, nafaqaga chiqdim, &mdash; deydi Orzugul aya Qalandarova. &mdash; Bizni yoshimizda &ldquo;gap&rdquo; o&lsquo;ynash ham kayfiyatimizga, ham sog&lsquo;lig&lsquo;imizga foydali deb o&lsquo;ylab, ko&lsquo;ngilga yaqin dugonalar kelishib, &ldquo;gap&rdquo; o&lsquo;ynashni rejalashtirdik. Uy-ro&lsquo;zg&lsquo;or, nevara-chevaralar tashvishidan bir oz chalg&lsquo;iymiz. Ammo buning salbiy tomonlari ham talaygina. Tan olish kerakki, bunday davralarning bosh mavzusi &mdash; qaynona-kelin munosabatlaridir. Kimdir kelini, quda-andalarini yomonlasa, yana kimdir ular olib kelgan sarpo-suruqlar bilan maqtanadi. Bunday g&lsquo;iybat, mol-dunyo bilan kibrlanishning keragi yo&lsquo;q. &ldquo;Gap&rdquo; o&lsquo;ynashdan maqsad &mdash; yaqinlar diydori. Bir piyola choy ustida yoshlik damlarni eslab, bolalikka qaytishning zavqi bo&lsquo;lakcha. Mana shu zavqqa qora nashtar suqishning keragi yo&lsquo;q, nazarimda. &ldquo;Gap&rdquo;lar shirin o&lsquo;tsa, yig&lsquo;ilganlarning kayfiyati ham ko&lsquo;tariladi.

&nbsp;

Sotib olingan qarz

Bugun erkaklaru ayollar orasida urfga aylangan ushbu ziyofatlarda ziyofat egasiga beriladigan pul qiymati nimagadir qiyosan avvaldan belgilab olinadi. Ko&lsquo;pchilik ro&lsquo;zg&lsquo;ordan chegirib mana shu pulni orttira olar, ammo yetkaza olmaydiganlar-chi? O&lsquo;tkinchi hoyu-havasni, bir martalik qorin to&lsquo;yg&lsquo;azishni deb qanchadan-qancha oilalarning tinchi yo&lsquo;qolgan? Er-xotin orasiga sovuqchilik tushib, o&lsquo;rtada norasida bolalarning sarson bo&lsquo;lgani qolyapti, xolos.

&nbsp;

&nbsp;&mdash; Bir kuni mahalladagi ayollar bilan 100 dollardan pul yig&lsquo;ib, gap o&lsquo;ynashga kelishdik, &mdash; deydi farg&lsquo;onalik Laylo Komiljonova. &mdash; Ishlaganim bois avvaliga har oyda buncha pulni topishga qiynalmadim. Ammo ishdan bo&lsquo;shagach, qiynalib qoldim. Turmush o&lsquo;rtog&lsquo;imning topgani esa ro&lsquo;zg&lsquo;orni butlash, ijara puli to&lsquo;lashdan ortmay qoldi. &ldquo;Gap&rdquo;dan chiqib ketishni o&lsquo;zimga ep ko&lsquo;rmay,&nbsp; to&lsquo;g&lsquo;rirog&lsquo;i, &ldquo;yig&lsquo;inga&rdquo; pul yetkazolmaganidan chiqib ketdi&raquo; degan gap bo&lsquo;lishini istab gashtaklarga boraverdim. Turmush o&lsquo;rtog&lsquo;imdan yashirib, oyimdan, qo&lsquo;ni-qo&lsquo;shni, tanish-bilishlardan qarz olib yurdim. O&lsquo;zimni navbatim kelgan payt esa yig&lsquo;ilgan pullarni moddiy ehtiyojlarim uchun ishlatib yubordim. Xullas, qarzga botib qoldim. Pul berganlar eshigimni taqillatib kelavergach, siqilganimdan qon bosimim oshadigan bo&lsquo;lib qoldi. Oilamizda hotirjamlik yo&lsquo;qoldi. Sakkiz oylik farzandimni enagaga berib, ishga qaytishga majbur bo&lsquo;ldim. Bir yil astoydil ishlab, qarzlarimdan qutuldim. Mana shu voqea menga bir umrga saboq bo&lsquo;ldi.

Gohida g&lsquo;urur ustunlik qilibmi yoki maqtangimiz kelibmi atrofimizdagilarga o&lsquo;zimizni ko&lsquo;z-ko&lsquo;z qilgimiz keladi. Ammo arzimagan bahona sabab o&lsquo;zimizdagi mana shu g&lsquo;ururni yenga olmaymiz. Odamlarning g&lsquo;iybati, fisqu-fasod gaplarini oila deb atalmish muqaddas qo&lsquo;rg&lsquo;ondan ustun qo&lsquo;yamiz. Natijada &nbsp;esa oilada doimiy janjallar, moddiy ma maʼnaviy yetishmovchiliklar yuzaga kelishiga o&lsquo;zimiz sababchi bo&lsquo;lib qolamiz.

&nbsp;

Sayoq yurganim boshimga balo bo&lsquo;ldi

So&lsquo;nggi paytlarda internet tarmoqlarida tarqalayotgan xabarlarda o&lsquo;zaro janjallashib qolganlarning bir-biriga og&lsquo;ir tan jarohati yetkazganiga tez-tez guvoh bo&lsquo;layapmiz. Bunday jinoyat ko&lsquo;chasiga kirib qolganlar orasida, taassufki, xotin-qizlar ham yo&lsquo;q emas. Afsuski, guldek umrini xazon qilib, giyohvandlik va ichkilikbozlik domiga tushib qolayotganlar ko&lsquo;pincha dugonalari, tanish-bilishlari bilan yig&lsquo;ilib, tez-tez kafe-restoranlarga kelib turadigan, keyinchalik esa bu yerning doimiy mijoziga aylangan bo&lsquo;lib chiqadi.

&nbsp;

&mdash; Dadam oilada kenja farzand bo&lsquo;lgani uchun biz katta hovlida qolgandik, &mdash; deydi Nigina Sodiqova. &mdash; Bobo va buvim vafotlaridan so&lsquo;ng amakilarim va ammalarim o&lsquo;rtasida uy-joy mojarosi ko&lsquo;tarildi. Ikki yil davom etgan bu muammolardan charchagan ota-onam barchasiga qo&lsquo;l siltab&nbsp; chet elga ishlagani ketdi. O&lsquo;shanda men o&lsquo;n to&lsquo;rt yoshda edim. Ota-onam meni shahardagi uzoqroq qarindoshimiz &mdash; Gulnoza opaga tashlab ketdi. Gulnoza opa farzandsizligi uchun turmushidan ajrab, yolg&lsquo;iz yashardi. Shuning uchun u spirtli ichimliklar ichar, chigareta chekardi. U gohida meni uyda yolg&lsquo;iz qoldirgisi kelmay tanish bilishlari, dugonalari bilan bo&lsquo;ladigan gap-gashtaklarga o&lsquo;zi bilan birga olib borardi. Bu paytda men ayni balog&lsquo;at yoshida bo&lsquo;lanim uchunmi bunday davralarga tez kirishib ketdim.

&nbsp;

Biror kasb-hunarning boshini tutmadim. O&lsquo;zimga o&lsquo;xshagan dugonalar orttirdim. Ular bilan kunda-kunora to&lsquo;planib, ziyofatma-ziyofat yurardik. Bunday gap-gashtaklar o&lsquo;yin-kulgu, spirtli ichimliklar ichish va chekishsiz o&lsquo;tmasdi. Bu zahri qotilni ichsam o&lsquo;zimni yo&lsquo;qotib qo&lsquo;yardim. Nima qilayotganimni bilmasdim. Buning oqibatida betartib hayotga o&lsquo;rgandim. Yaqinda shifokorlar menda OIV infeksiyasini aniqladi. Shundagina xato qilganimni angladim. Kasalligimdan ota-onamning xabari yo&lsquo;q. Ularning ham yuzlarini yerga qaratdim, boshini egdim. Menga bo&lsquo;lgan ishonchlarini suiisteʼmol qildim.

&nbsp;

Ayol degan buyuk nomga biror gard yuqishining o&lsquo;zi xunuk. Gap-gashtak bahona to&lsquo;plangan xotin-qizlar davrasida bo&lsquo;layotgan gap-so&lsquo;z, g&lsquo;iybatlar, turli mish-mishlar ko&lsquo;plarning boshini egyapti. Odamlarning tinch-osuda hayotiga, or-nomusiga chang solayapti. Oxir-oqibat o&lsquo;zimiz bilib-bilmay &laquo;ommaviy madaniyat&raquo; botqog&lsquo;iga qulayapmiz. Bunday illatlarning oldini olish, undan faqat yaxshi maqsadlar yo&lsquo;lida foydalanish o&lsquo;z qo&lsquo;limizda. Zero, yaqinlar diydori tom maʼnoda yaxshilikka xizmat qilsin. &ldquo;Gap&rdquo;dan gap chiqmasin.&nbsp;

&nbsp;

Bahriniso MADUMAROVA

&nbsp;

“Gap”dan gap chiqmasin

Ayol degan buyuk nomga biror gard yuqishining o‘zi xunuk.

Ko‘p tarmoqli vijdon

Himoya orderi: u ayollarni zo‘ravonlikdan himoya qila oladimi?

Mehnat faoliyatida ham ayollar huquqi qatʼiyan himoya ostida

Boyovut tumani hokimi O‘zbekistonda birinchi bo‘lib kengash raisligini deputatlarga topshirdi

Nukusda “samosud”: bir guruh ayollar boshqa bir ayolni do‘pposladi

Rasman: Davlat xususiy tashkilot xodimlariga ham "dekret puli" to‘lab beradi

Jamiyat

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi