Olimlar Oyda suv borligini bilishadi. Ammo mutaxassislarda hayot manbasi u yerga qanday kelgani va qayerda ekani haqida savollar bor. Xitoy Fanlar akademiyasi tadqiqotchilari tomonidan eʼlon qilingan yangi maqolada Oy tuprog‘ida yashirinishi mumkin bo‘lgan zarbali shisha sharlarni tasvirlab berishgan.
Tadqiqotchilar 2020 yilda “Chang-e 5” missiyasi davomida xitoylik rover tomonidan to‘plangan oy tosh namunalarini o‘rganishdan so‘ng shunday xulosaga kelishgan. Ular orasida har birida 0,002 grammgacha suyuqlik bo‘lgan 32 ta mayda granulalar topilgan. Yer sunʼiy yo‘ldoshida milliardlab, hatto trillionlab bunday zarralar bo‘lishi mumkin, eng konservativ hisob-kitoblarga ko‘ra, ular o‘zida 297,6 milliard tonnagacha suvni saqlay oladi.
Taʼkidlanishicha, bu qayta tiklanadigan manba. Olimlarning fikricha, mayda granulalar meteoritlar bilan to‘qnashuv natijasida hosil bo‘ladi, bu bizning tabiiy yo‘ldoshimiz uchun unchalik kam emas. Shuningdek, tadqiqot quyosh shamoli vodorod molekulalari bilan o‘zaro taʼsirlashganda, ular doimo suv chiqarishini aniqladi. Bu juda tezkor jarayon bo‘lib, bunday shisha sharlar bir necha yil ichida o‘zida suyuqlik to‘playdi.
“Bunday qisqa diffuziya vaqti quyosh shamoli tomonidan ishlab chiqarilgan suv tezda to‘planishi va oy yuzasiga urilgan meteorit taʼsirida hosil bo‘lgan shisha sharlar ichida saqlanishi hamda gidratsiya belgilarini saqlab qolishi mumkinligini ko‘rsatadi”, — deydi tadqiqot hammuallifi, Nankin universiteti olimi Xejiu Xuvey.
Hozirda “Chang-e 5” roveridan olingan namunalarni tahlil qilish davom etmoqda. Shuning uchun olimlar yaqin kelajakda yangi kashfiyotlar bo‘lishini istisno qilishmaydi. Ammo eng muhimi, ularda mavjud bo‘lgan maʼlumotlar boshqa tosh sayyoralarda suv mavjudligiga umid qilish uchun asos beradi.