&nbsp;

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi bosh ilmiy xodimi Y. Kutbitdinov O&lsquo;zbekistonda elektr energiyasi narxi boshqa davlatlar bilan solishtirganda eng past ko&lsquo;rsatkichlardan biri bo&lsquo;lib, elektr energiyasi narxini saqlab qolish emas, balki oshirish kerakligini <a href="https://telegra.ph/EHlektr-ehnergiyasi-narhini-sa%D2%9Blab-%D2%9Bolish-ehmas-oshirish-06-03">taʼkidladi.&nbsp;</a>

&nbsp;

Qayd etilishicha, O&lsquo;zbekistonda elektr energiyasi narxi boshqa davlatlar bilan solishtirganda eng past ko&lsquo;rsatkichlardan birini aks ettiradi. Jumladan, &ldquo;globalpetrolprices&rdquo; veb-sayti maʼlumotiga ko&lsquo;ra, 2022-yil sentyabr oyida maishiy isteʼmolchilar uchun elektr energiyasi narxlari reytingida 147 davlat orasida O&lsquo;zbekiston 0,026 dollar ko&lsquo;rsatkich bilan 13-o&lsquo;rinni egalladi, bu Qirg&lsquo;izistonga nisbatan qimmatroq &ndash; 0,01 dollar va Qozog&lsquo;iston &ndash; 0,46 dollar, Ozarbayjon &ndash; 0,047 dollar va Rossiya &ndash; 0,063 dollarga nisbatan arzonroq. Eng qimmat elektr energiyasi Daniyada &ndash; 0,57 dollar, eng arzoni esa Livanda &ndash; 0,001 dollarni tashkil etadi.

&nbsp;

Energetika vazirligi maʼlumotlariga ko&lsquo;ra, maishiy isteʼmolchilar tomonidan bir kilovatt-soat elektr energiyasi uchun to&lsquo;lov miqdori uning narxidan past (hisob-kitoblarga ko&lsquo;ra, taxminan 30-35 foiz), yaʼni aholi uchun elektr energiyasi narxi davlat byudjeti hisobidan subsidiyalangan. Muallifning fikricha, agar maishiy isteʼmolchilar uchun elektr energiyasi narxlarini oshirish to&lsquo;g&lsquo;risida qaror qabul qilinsa, aholi uchun birmuncha maqbul narxda isteʼmol qilishning &ldquo;ijtimoiy normasi&rdquo;&nbsp;joriy etiladi va ko&lsquo;pchilik oddiy isteʼmolchilarning elektr energiyasi uchun xarajatlari sezilarli darajada o&lsquo;zgarmaydi.

&nbsp;

<blockquote>
&ldquo;2019 yilda Toshkent shahrining Yunusobod tumanida elektr energiyasi isteʼmolining &lsquo;ijtimoiy meʼyori&lsquo;ni joriy etish bo&lsquo;yicha pilot loyihasi amalga oshirilgan, biroq koronavirus epidemiyasi avj olgani sababli keng tarqalmagan. O&lsquo;zbekistonda elektr energiyasi narxlari subsidiyalanganligini eʼtiborga olsak, isteʼmolning &lsquo;ijtimoiy normasi&lsquo;&nbsp;joriy etilishi elektr energiyasiga davlat subsidiyalarini unga muhtoj bo&lsquo;lgan va elektr energiyasini isteʼmol qiladigan aholining katta qismiga mazkur norma doirasida qayta taqsimlaydi.

Katta ko&lsquo;chmas mulkka egalik va ko&lsquo;p sonli maishiy texnikadan foydalanish sababli elektr energiyasini &lsquo;ijtimoiy meʼyor&lsquo;&nbsp;dan ko&lsquo;proq isteʼmol qiluvchi aholi kategoriyasi xavfsizlik va subsidiyalarga ehtiyoj yo&lsquo;qligi ko&lsquo;rsatkichi bo&lsquo;lib, shunga mos ravishda bu kategoriyadagi aholi elektr energiyasi uchun ko&lsquo;proq mablag&lsquo; to&lsquo;lashi kerak, bu esa subsidiya uchun ajratilgan byudjet mablag&lsquo;laridan adolatli foydalanishni taʼminlaydi&rdquo;, &mdash; deydi Kutbitdinov.
</blockquote>

&nbsp;

Mutaxassisning fikricha, katta ko&lsquo;chmas mulkka egalik va ko&lsquo;p sonli maishiy texnikadan foydalanish sababli elektr energiyasini &ldquo;ijtimoiy meʼyor&rdquo;dan ko&lsquo;proq isteʼmol qiluvchi aholi kategoriyasi xavfsizlik va subsidiyalarga ehtiyoj yo&lsquo;qligi ko&lsquo;rsatkichi bo&lsquo;lib, shunga mos ravishda bu kategoriyadagi aholi elektr energiyasi uchun ko&lsquo;proq mablag&lsquo; to&lsquo;lashi kerak, bu esa subsidiya uchun ajratilgan byudjet mablag&lsquo;laridan adolatli foydalanishni taʼminlaydi.

&nbsp;

Bundan tashqari, badavlat oilalar qayta tiklanuvchi energiya tizimi &ndash; &ldquo;quyosh panellari&rdquo;ni sotib olish imkoniyatiga ega bo&lsquo;ladi va shu orqali qo&lsquo;shimcha elektr energiyasi manbasini oladi, shu tariqa davlat tarmog&lsquo;idan elektr energiyasi isteʼmolini &ldquo;ijtimoiy meʼyor&rdquo;&nbsp;darajasiga kamaytiradi. Shuningdek, 2023-yil 1-apreldan umumiy quvvati 100 kVtgacha bo&lsquo;lgan qayta tiklanuvchi energiya manbalarini o&lsquo;rnatuvchi jismoniy va yuridik shaxslarga bir qator soliq imtiyozlari taqdim etiladi.

Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik sodir etgan shaxslar Rossiyaga kiritilmasligi mumkin

Buxoroda yashash uyida qo‘shmachilik bilan shug‘ullangan ayol ushlandi

Jamiyat

O‘zbekistonda elektr energiyasi narxini oshirish taklif qilindi

 

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi bosh ilmiy xodimi Y. Kutbitdinov O‘zbekistonda elektr energiyasi narxi boshqa
davlatlar bilan solishtirganda eng past ko‘rsatkichlardan biri bo‘lib, elektr energiyasi narxini saqlab qolish emas, balki
oshirish kerakligini taʼkidladi.  [https://telegra.ph/EHlektr-ehnergiyasi-narhini-sa%D2%9Blab-%D2%9Bolish-ehmas-oshirish-06-03]

 

Qayd etilishicha, O‘zbekistonda elektr energiyasi narxi boshqa davlatlar bilan solishtirganda eng past ko‘rsatkichlardan birini
aks ettiradi. Jumladan, “globalpetrolprices” veb-sayti maʼlumotiga ko‘ra, 2022-yil sentyabr oyida maishiy isteʼmolchilar uchun
elektr energiyasi narxlari reytingida 147 davlat orasida O‘zbekiston 0,026 dollar ko‘rsatkich bilan 13-o‘rinni egalladi, bu
Qirg‘izistonga nisbatan qimmatroq – 0,01 dollar va Qozog‘iston – 0,46 dollar, Ozarbayjon – 0,047 dollar va Rossiya – 0,063
dollarga nisbatan arzonroq. Eng qimmat elektr energiyasi Daniyada – 0,57 dollar, eng arzoni esa Livanda – 0,001 dollarni tashkil
etadi.

 

Energetika vazirligi maʼlumotlariga ko‘ra, maishiy isteʼmolchilar tomonidan bir kilovatt-soat elektr energiyasi uchun to‘lov
miqdori uning narxidan past (hisob-kitoblarga ko‘ra, taxminan 30-35 foiz), yaʼni aholi uchun elektr energiyasi narxi davlat
byudjeti hisobidan subsidiyalangan. Muallifning fikricha, agar maishiy isteʼmolchilar uchun elektr energiyasi narxlarini oshirish
to‘g‘risida qaror qabul qilinsa, aholi uchun birmuncha maqbul narxda isteʼmol qilishning “ijtimoiy normasi” joriy etiladi va
ko‘pchilik oddiy isteʼmolchilarning elektr energiyasi uchun xarajatlari sezilarli darajada o‘zgarmaydi.

 

> “2019 yilda Toshkent shahrining Yunusobod tumanida elektr energiyasi isteʼmolining ‘ijtimoiy meʼyori‘ni joriy etish bo‘yicha
> pilot loyihasi amalga oshirilgan, biroq koronavirus epidemiyasi avj olgani sababli keng tarqalmagan. O‘zbekistonda elektr
> energiyasi narxlari subsidiyalanganligini eʼtiborga olsak, isteʼmolning ‘ijtimoiy normasi‘ joriy etilishi elektr energiyasiga
> davlat subsidiyalarini unga muhtoj bo‘lgan va elektr energiyasini isteʼmol qiladigan aholining katta qismiga mazkur norma
> doirasida qayta taqsimlaydi.
> 
> Katta ko‘chmas mulkka egalik va ko‘p sonli maishiy texnikadan foydalanish sababli elektr energiyasini ‘ijtimoiy meʼyor‘ dan
> ko‘proq isteʼmol qiluvchi aholi kategoriyasi xavfsizlik va subsidiyalarga ehtiyoj yo‘qligi ko‘rsatkichi bo‘lib, shunga mos
> ravishda bu kategoriyadagi aholi elektr energiyasi uchun ko‘proq mablag‘ to‘lashi kerak, bu esa subsidiya uchun ajratilgan
> byudjet mablag‘laridan adolatli foydalanishni taʼminlaydi”, — deydi Kutbitdinov.

 

Mutaxassisning fikricha, katta ko‘chmas mulkka egalik va ko‘p sonli maishiy texnikadan foydalanish sababli elektr energiyasini
“ijtimoiy meʼyor”dan ko‘proq isteʼmol qiluvchi aholi kategoriyasi xavfsizlik va subsidiyalarga ehtiyoj yo‘qligi ko‘rsatkichi
bo‘lib, shunga mos ravishda bu kategoriyadagi aholi elektr energiyasi uchun ko‘proq mablag‘ to‘lashi kerak, bu esa subsidiya uchun
ajratilgan byudjet mablag‘laridan adolatli foydalanishni taʼminlaydi.

 

Bundan tashqari, badavlat oilalar qayta tiklanuvchi energiya tizimi – “quyosh panellari”ni sotib olish imkoniyatiga ega bo‘ladi va
shu orqali qo‘shimcha elektr energiyasi manbasini oladi, shu tariqa davlat tarmog‘idan elektr energiyasi isteʼmolini “ijtimoiy
meʼyor” darajasiga kamaytiradi. Shuningdek, 2023-yil 1-apreldan umumiy quvvati 100 kVtgacha bo‘lgan qayta tiklanuvchi energiya
manbalarini o‘rnatuvchi jismoniy va yuridik shaxslarga bir qator soliq imtiyozlari taqdim etiladi.

O‘zbekistonda elektr energiyasi narxini oshirish taklif qilindi

Mutaxassisning fikricha, yuqori daromadga ega aholi elektr uchun to‘lovlarni yuqori narxlarda to‘lashi kerak.

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi