&nbsp;
31 mart kuni Xo&lsquo;jandda&nbsp; chinakam&nbsp; tarixiy voqea &ndash;&nbsp; O&lsquo;zbekiston, Tojikiston va Qirg&lsquo;iziston&nbsp; rahbarlarining sammiti bo&lsquo;lib o&lsquo;tadi. &nbsp;Uning yakunlari&nbsp; bo&lsquo;yicha&nbsp; davlatlar rahbarlari Davlat chegaralarining uchrashish nuqtasi&nbsp; to&lsquo;g&lsquo;risidagi bitimni imzolaydilar.
Bu davlat chegaralarini butun mintaqa&nbsp; xavfsizligi va farovonligini mustahkamlashga&nbsp; hissa qo&lsquo;shadigan tinchlik, barqarorlik va umumiy&nbsp; rivojlanish hududiga aylantirishga bo&lsquo;lgan qatʼiylikdan dalolatdir.
&nbsp;
Farg&lsquo;ona&nbsp; vodiysini ikkiga bo&lsquo;lib turgan uchta mamlakat o&lsquo;rtasida&nbsp; chegara masalalarining hal &nbsp;etilishi - &nbsp;hurmat, suverenitet, tenglik va o&lsquo;zaro manfaat tamoyillariga asoslangan ko&lsquo;p yillik mashaqqatli mehnat, samimiy muloqot va hamkorlik&nbsp; samarasidir.
U uchta mamlakat xalqlari&nbsp; o&lsquo;rtasidagi&nbsp; ishonch va do&lsquo;stlik munosabatlarini mustahkamlashga, ularning&nbsp; turmush darajasini yaxshilashga xizmat qilgan holda,&nbsp; har tomonlama sheriklikni&nbsp; rivojlantirish uchun mutlaqo yangi istiqbollarni ochadi.
&nbsp;
Ayni damda, shuni&nbsp; alohida qayd etish kerakki,&nbsp; bu jarayonda&nbsp; butun mintaqaning birlashuvi katta rol o&lsquo;ynadi, bu esa mohiyatan,&nbsp; yuzaga kelayotgan muammolarni faqat murosaa va bir-birining&nbsp; manfaatlarini&nbsp; o&lsquo;zaro hurmat qilish ruhida &nbsp;tartibga solish uchun&nbsp; asos yaratdi.
&nbsp;
Ko&lsquo;pchilik ekspertlar&nbsp; Markaziy Osiyo&nbsp; qisqa vaqt ichida&nbsp;&nbsp; mintaqa haqidagi tasavvurlarni butunlay&nbsp; ijobiy tomonga o&lsquo;zgartirdi, degan yakdil fikrni&nbsp; bildiradilar. Yaqin o&lsquo;tmishda ham mamlakatlar o&lsquo;rtasidagi munosabatlar, u hoh chegara masalalari bo&lsquo;lsin, hoh&nbsp; suvdan foydalanish masalasi bo&lsquo;lsin, hal etilmagan muammolar va o&lsquo;tkir qarama-qarshiliklar bilan to&lsquo;la edi.
&nbsp;
Biroq yaqindagina ilojsiz deb ko&lsquo;ringan davlatlararo&nbsp; nizolar&nbsp; bugun endi bemaʼni ssenariydek ko&lsquo;rinmoqda. Turli shubhalar, skeptitsizm va&nbsp; nosog&lsquo;lom&nbsp; raqobat o&lsquo;rnini&nbsp; ishonch, o&lsquo;zaro tushunish va&nbsp; mintaqa oldidagi umumiy muammolarni birgalikda hal etishga bo&lsquo;lgan intilish egalladi.
&nbsp;
Bugun mamlakatlar rahbarlarining&nbsp; siyosiy birlashuvi samarasida Markaziy Osiyo ishonch, yaxshi qo&lsquo;shnichilik va&nbsp; o&lsquo;zaro manfaatli hamkolrik makoniga&nbsp; aylandi.
Mintaqa yuzaga kelayotgan&nbsp; muammo va tahdidlarni&nbsp; mustaqil yenggib, yana-da barqarorlashdi, iqtisodiy va investitsiyaviy faollik&nbsp; markaziga aylangan holda,&nbsp; izchil rivojlanish trayektoriyasiga&nbsp; chiqdi.
&nbsp;
Markaziy Osiyo global kun tartibini shakllantirishda xalqaro munosabatlarning masʼul va ishonchli subyekti sifatida &nbsp;tobora muhim rol o&lsquo;ynay boshladi.
&nbsp;
O&lsquo;zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning&nbsp; faol &nbsp;tashqi&nbsp; siyosati&nbsp; mintaqani yaqinlashtirish jarayonlariga&nbsp; muhim hissa qo&lsquo;shdi.
Prezident&nbsp; mamlakat rahbari lavozimiga kirishgan dastlabki kunlardanoq,&nbsp; Markaziy Osiyo mintaqasini O&lsquo;zbekiston&nbsp; tashqi siyosiy&nbsp; faoliyatining muhim&nbsp; ustuvor yo&lsquo;nalishi&nbsp; sifatida belgilab bergan.
&nbsp;
Yaxshi qo&lsquo;shnichilik va&nbsp; ishonchni mustahkamlash, &nbsp;mavjud muammolarni tartibga solish, umummintaqaviy hamkorlikni&nbsp; rivojlantirish,&nbsp; xalqaro maydonda&nbsp; faol hamkorlik qilish mintaqaviy siyosatning asosiy&nbsp; vazifalariga aylandi.
&nbsp;
O&lsquo;zbekiston tashabbusi bilan 2017 yilning noyabr oyi Samarqand shahrida BMT shafeligi&nbsp; ostida tashkil etilgan&nbsp; &ldquo;Markaziy Osiyo:&nbsp; yagona o&lsquo;tmish va umumiy kelajak&rdquo; yuqori darajadagi&nbsp; konferensiyasi mintaqaviy hamkorlikning mutlaqo yangi&nbsp; formatini&nbsp; shakllantirish, shuningdek,&nbsp; Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari Maslahat uchrashuvlarini muntazam o&lsquo;tkazish&nbsp; uchun&nbsp; kelgusi harakatlarga&nbsp; zamin yaratdi.
&nbsp;
Bu esa,&nbsp; o&lsquo;z navbatida, mintaqada&nbsp; sog&lsquo;lom&nbsp; siyosiy muhitni shakllantirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratdi, Markaziy Osiyoni yana-da&nbsp; birlashtirish uchun asoslar yaratgan holda, davlatlararo munosabatlarni tubdan yaxshilash imkonini berdi.
&nbsp;
Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari Maslahat uchrashuvlari mexanizmining yo&lsquo;lga qo&lsquo;yilishi Markaziy Osiyo tarixida burilish bo&lsquo;ldi.&nbsp; Maslahat uchrashuvlari strategik masalalarni muhokama qilish va&nbsp; muhim qarorlar qabul qilish uchun asosiy platformaga aylandi.
So&lsquo;nggi yillarda u Markaziy Osiyoda&nbsp; davlatlararo&nbsp; hamkorlikning&nbsp; shartnomaviy-huquqiy bazasi va institutsional &nbsp;asoslarini rivojlantiruvchi va mustahkamlovchi amaliy mexanizmga&nbsp; aylandi.
&nbsp;
Turli mexanizmlar ishga tushirildi, jumladan&nbsp; tashqi siyosiy va tarmoq vazirliklari rahbalarining uchrashuvlari tashkil etildi. Yetakchi ayollar, rektorlar, olimlar, yoshlar uchrashuvlari, iqtisodiy forum va ko&lsquo;rgazmalar,&nbsp; qator&nbsp; madaniy-gumanitar tadbirlar muntazam ravshida o&lsquo;tkazib kelinmoqda.
&nbsp;
Konseptual, jumladan uzoq muddatli hujjatlarning qabul qilinishi mazkur format doirasida olib borilgan ko&lsquo;p yillik o&lsquo;zaro hamkorlik&nbsp; natijasi bo&lsquo;ldi. Xususan, 2024-yilning avgust oyida&nbsp; bo&lsquo;lib o&lsquo;tgan Ostona sammitida &ldquo;Markaziy Osiyo &ndash; 2040&nbsp; mintaqaviy&nbsp; kooperatsiyani&nbsp; rivojlantirish konsepsiyasi&rdquo; qabul qilindi.
&nbsp;
Hujjatda mamlakatlarning dolzarb muammolarni birgalikda hal qilishga va mintaqada&nbsp; kooperatsiya&nbsp; jarayonlarini&nbsp; chuqurlashtirishga intilishi mustahkamlanadi.
&nbsp;
Bundan tashqari, xuddi shu sammitda&nbsp; qabul qilingan 2025-2027 yillarda mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirish bo&lsquo;yicha &laquo;Yo&lsquo;l xaritasi&raquo;ning qabul qilinishi mintaqa mamlakatlarining faol harakat qilishga tayyorligini namoyish etib, qabul qilinayotgan konseptual &nbsp;hujjatlarni amalga oshirishga intilishlarini ko&lsquo;rsatadi.
&nbsp;
Shu bilan birga, siyosiy birlashuv va yuksak darajadagi&nbsp; ishonch faol iqtisodiy o&lsquo;sishga hissa qo&lsquo;shdi. 2016 yildan buyon &nbsp;mintaqaviy&nbsp; YAIM 80 foizdan oshib, 2024 yil yakunida&nbsp; qariyb 500 mlrd dollarga yaqinlashdi.
&nbsp;
So&lsquo;nggi yillarda Markaziy Osiyo mamlakatlari sanoat kooperatsiyasi, qo&lsquo;shma&nbsp; investitsiyaviy loyihalari va yuqori qo&lsquo;shimcha qiymatga ega ishlab chiqarishlarni&nbsp; rivojlantirib,&nbsp; anʼanaviy&nbsp; savdo chegaralaridan chiqdilar.
Bu transport va energetika tizimi hamda yangi logistika yo&lsquo;nalishlariga integratsiya qilingan yagona mintaqaviy&nbsp; bozorni shakllantirishga olib keladi.
&nbsp;
Bundan tashqari,&nbsp; mintaqada &nbsp;chegara&nbsp; savdo-sanoat zonalari tashkil etilmoqda. Yirik qo&lsquo;shma loyihalarni moliyalashtirish maqsadida ikki tomonlama formatda O&lsquo;zbekiston-Qirg&lsquo;iziston va O&lsquo;zbekiston-Tojikiston&nbsp; investitsiya fondlari&nbsp; ishga tushirildi.
&nbsp;
Ushbu institutlar doirasida avtomobilsozlik,&nbsp; elektr-texnika, to&lsquo;qimachilik sanoati, qishloq xo&lsquo;jaligi kabi sohalarda kooperatsiya loyihalarini amalga oshirish boshlandi.
Bu import o&lsquo;rnini bosuvchi ishlab chiqarishni yo&lsquo;lga qo&lsquo;yish, Markaziy Osiyo sanoat infratuzilmasining barqarorligini taʼminlash uchun&nbsp; yangi imkoniyatlar eshigini ochadi.
&nbsp;
Boshqacha aytganda, mintaqaviy yaqinlashuv jarayonlari uzoq vaqt davomida Markaziy Osiyoning ayrim davlatlari uchun murakkab va nozik bo&lsquo;lgan chegara&nbsp; masalalarini tartibga solishda muhim rol o&lsquo;ynadi.
&nbsp;
Xususan, mintaqadagi barcha mamlakatlar bilan chegaradosh bo&lsquo;lgan O&lsquo;zbekiston&nbsp; Qozog&lsquo;iston bilan chegara masalasida to&lsquo;liq kelishib oldi, Turkmaniston, Tojikiston va&nbsp; Qirg&lsquo;iziston bilan chegaralarini delimitatsiya qildi.
&nbsp;
Shu bilan birga, viza rejimlari soddalashtirilib, o&lsquo;tkazish punktlarining o&lsquo;tkazuvchanlik qobiliyati yaxshilanmoqda. Bu fuqarolarning o&lsquo;zaro sayohatlarining ko&lsquo;payishiga hissa qo&lsquo;shmmoqda.
O&lsquo;zbekiston &nbsp;Markaziy Osiyoning Turkmanistondan boshqa barcha mamlakatlari bilan vizasiz sayohat rejimini saqlab qolgan.
&nbsp;
&nbsp;Bugun O&lsquo;zbekiston va Qozog&lsquo;iston fuqarolari ro&lsquo;yxatga o&lsquo;tmasdan turib, 30 kunlik muddatga o&lsquo;zaro sayohat qilish imkoniga egalar.
O&lsquo;zbekiston va Qirg&lsquo;iziston o&lsquo;rtasida 60 kungacha vizasiz rejim o&lsquo;rnatilgan, 2023 yilning &nbsp;1 sentyabrdan boshlab esa, ikki davlat fuqarolarining o&lsquo;zaro sayohatlari uchun&nbsp;(chet el pasportlari o&lsquo;rniga)&nbsp;ID-kartalardan foydalanish imkoni yaratildi.
O&lsquo;z navbatida, Tojikiston va O&lsquo;zbekiston fuqarolari&nbsp; viza rasmiylashtirmasdan&nbsp;&nbsp; 30 kungacha mamlakat hududida qolishlari mumkin.
 &nbsp;Qirg&lsquo;iziston va Tojikiston o&lsquo;rtasida davlat chegarasi to&lsquo;g&lsquo;risidagi Bitimning imzolanishi&nbsp; tugab borayotgan oyning muhim&nbsp; voqeasi bo&lsquo;ldi. Mohiyatan, &nbsp;ikki mamlakat o&lsquo;rtasidagi uzoq vaqtdan beri davom etayotgan kelishmovchiliklar o&lsquo;tmishda qoldi va o&lsquo;zaro manfaatli hamkorlikning yangi bosqichini boshlab berdi.
Bundan tashqari,&nbsp; tomonlar&nbsp; to&lsquo;rt yil davomida&nbsp; yopiq bo&lsquo;lgan&nbsp; ikkita chegara nazorat-o&lsquo;tkazish punktlarining ishini qayta ochib,&nbsp; aviatashuvlarni&nbsp; tiklash to&lsquo;g&lsquo;risida kelishib oldilar.
&nbsp;
Shu nuqtai nazardan, O&lsquo;zbekiston, Tojikiston va Qirg&lsquo;iziston&nbsp; o&lsquo;rtasidagi chegaralar tutashgan nuqtasi hududi to&lsquo;g&lsquo;risidagi&nbsp; Bitimning imzolanishi &nbsp;Markaziy Osiyodagi&nbsp; aholi eng zich joylashgan va iqtisodiy faol&nbsp; hududlardan biri &ndash; Farg&lsquo;ona&nbsp; vodiysini rivojlantirishda ayniqsa muhim ahamiyatga ega.&nbsp;
Uning hududida 16,5 mlndan ortiq &nbsp;aholi yoki &nbsp;beshta mamlakat umumiy aholisining 20 foizi istiqomat qiladi.&nbsp; Vodiyda&nbsp; aholi zichligi bir kvadart metrga&nbsp; 200 kishini tashkil etadi, bu&nbsp; Markaziy Osiyo bo&lsquo;yicha umumiy ko&lsquo;rsatgichdan 12 barobar ko&lsquo;pdir.
&nbsp;
Chegara masalalarining tartibga solinishi va&nbsp; oldingi&nbsp; cheklovlarning&nbsp; bekor qilinishi&nbsp; savdo-iqtisodiy hamkorlikni chuqurlashtirish,&nbsp; transport o&lsquo;zaro bog&lsquo;liqligi va sanoat kooperatsiyasini&nbsp; rivojlantirish&nbsp; uchun&nbsp; qulay shart-sharoitlar yaratadi.&nbsp;
Chegaradan o&lsquo;tish&nbsp; rejimining soddalashtirilishi&nbsp; biznes, transchegaraviy&nbsp; savdoni rivojlantirish hamda&nbsp; savdo migratsiyasi uchun imkoniyatlarni kengaytirishga ijobiy taʼsir ko&lsquo;rsatishi kutilmoqda.
&nbsp;
Bundan tashqari, Bitim qo&lsquo;shma infratuzilma loyihalari, jumladan&nbsp; transport yo&lsquo;laklarini modernizatsiya qilish,&nbsp; logistika markazlarini tashkil qilish va chegara&nbsp; savdo-sanoat&nbsp; zonalarini rivojlantirish uchun yangi istiqbollarni ochadi.
Bu esa, o&lsquo;z navbatida, iqtisodiy hayotni&nbsp; faollashtirishga, investitsiyalarning oshishiga va&nbsp; jadal rivojlanayotgan&nbsp; Farg&lsquo;ona vodiysi uchun&nbsp; ayniqsa muhim bo&lsquo;lgan yangi ish o&lsquo;rinlarining yaratilishiga xizmat qiladi.
&nbsp;
Shunday qilib, Xo&lsquo;janddagi&nbsp; uch tomonlama sammit&nbsp; mintaqaviy hamkorlikni&nbsp; mustahkamlashning mantiqiy&nbsp; davomi bo&lsquo;libgina qolmay,&nbsp; butun dunyoga&nbsp; Markaziy Osiyo&nbsp; murakkab masalalarni tinch yo&lsquo;l bilan,&nbsp; muloqot va o&lsquo;zaro kelishuvlar orqali mustaqil hal qilishga tayyor ekanini&nbsp; ko&lsquo;rsatuvchi muhim&nbsp; belgi&nbsp; bo&lsquo;ladi. &nbsp;&nbsp;
&nbsp;
Azamat Sulimanov,
O&lsquo;zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi
&nbsp;Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti
&nbsp;bo&lsquo;lim boshlig&lsquo;i,
&nbsp;
Saidbek Mamatkobilov, O&lsquo;zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi
&nbsp;Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti yetakchi ilmiy xodimi

Xo‘jandda tarixiy sammit: mintaqaviy hamkorlikning yangi bosqichi

Tojikistonda chegara bo‘yicha muhim shartnoma imzolandi.

Ukraina bilan o'tgan London muzokaralari to‘xtadi

Shavkat Mirziyoyev Sergey Lavrov boshchiligidagi delegatsiyani qabul qildi

Gurbanguli Berdimuhamedov O‘zbekistonga tashrif buyuradi

Ilon Mask davlat xizmatidan ketish niyatida

Isroil Suriyadagi pozitsiyasini saqlab turmoqda

Koreya Tramp bojlariga qarshi chiqmaydi

Siyosat

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi