Марказий разведка бошқармаси (СIA) декабрь ойи бошида Венесуэла қирғоғидаги порт иншоотига дрон зарбаси берган. Бу АҚШ томонидан Венесуэла ҳудуди ичидаги нишонга қилинган илк маълум ҳужум бўлди. Бу ҳақда СNN хабар қилди.
Аввал хабар қилинмаган ушбу дрон ҳужуми Венесуэла қирғоғидаги чекка кема тўхташ жойини нишонга олган. АҚШ ҳукумати ушбу иншоотдан Венесуэладаги Tren de Aragua жиноий гуруҳи гиёҳванд моддаларни сақлаш ва уларни кейинчалик кемалар орқали жўнатиш учун фойдаланган, деб ҳисоблаган. Манбалардан бирининг сўзларига кўра, операция натижасида иншоот ва ундаги қайиқлар йўқ қилинган, бироқ бу кўпроқ рамзий маънога эга. Чунки бундай тўхташ жойлари (док) мамлакатда жуда кўп ва ушбу ҳужум ҳатто Венесуэла ичида ҳам деярли эътиборни тортмаган.
Икки манба АҚШ Махсус операциялар кучлари операцияга разведка орқали кўмак берганини айтган. Бу уларнинг минтақадаги иштироки давом этаётганини кўрсатади. Бироқ АҚШ Махсус операциялар қўмондонлиги вакили, полковник Алли Вайскопф бу маълумотни рад этди.
АҚШ президенти Доналд Трамп ўтган ҳафта берган интервьюсида ушбу ҳужумни илк бор тилга олган, бироқ баёнот катта жамоатчилик эътиборига тушмаган. Душанба куни журналистлар бу борада бевосита савол берганида ҳам, у тафсилотларни очиқламаган.
Мазкур зарба АҚШ ва Венесуэла президенти Николáс Мадуро ўртасидаги кескинликни сезиларли даражада кучайтириши мумкин. АҚШ Мадурони ҳокимиятдан кетишга мажбур қилиш мақсадида кескин ҳарбий босим сиёсатини олиб бормоқда.
АҚШ ўзини гиёҳванд моддаларга қарши кураш деб атаган кампания доирасида Кариб денгизи ва Тинч океанининг шарқий қисмида 30 дан ортиқ кемани йўқ қилган. Шунингдек, Трамп Венесуэлага келаётган ва ундан чиқаётган санкцияланган нефть танкерларига блокада буюрган. Трамп бир неча бор Венесуэла ҳудуди ичида ҳам зарбалар бериш билан таҳдид қилган, бироқ шу ой бошидаги СИА ҳужумигача АҚШнинг Венесуэла нишонларига қарши маълум зарбалари фақат халқаро сувлардаги гумон қилинган наркотрафик кемаларига қаратилган эди.
СIA изоҳ беришдан бош тортди. СNN Оқ уй, АҚШ Махсус операциялар қўмондонлиги, шунингдек Венесуэла Алоқа вазирлиги ва Ташқи ишлар вазирлигига изоҳ сўраб мурожаат қилган.
Трамп 26 декабрь куни берган интервьюсида АҚШ кемалар чиқадиган “қандайдир йирик иншоот”ни йўқ қилганини тан олган эди. Душанба куни бу масала яна кўтарилганда, у АҚШ “гиёҳванд моддалар юкланадиган док ҳудудига зарба берганини” айтди. Бироқ ҳужум ҳарбийлар ёки СIA томонидан амалга оширилганми, деган саволга жавоб бермади.
“Биз барча кемаларни урдик, энди эса ҳудуднинг ўзини урдик. Трамп душанба куни Бу юклаш амалга ошириладиган жой эди ва у энди мавжуд эмас”, деди Трамп.
Манбалардан бирининг айтишича, зарба иншоот ва ундаги кемаларни йўқ қилгани сабабли муваффақиятли бўлган, бироқ бу Венесуэладан чиқаётган наркотрафикда фойдаланиладиган кўплаб портлардан фақат биттаси бўлгани учун асосан рамзий аҳамиятга эга. Ҳужум реал вақт режимида ҳатто мамлакат ичида ҳам деярли эътибор қозонмаган.
СNN аввалроқ хабар берганидек, Трамп жорий йил бошида СIА ваколатларини кенгайтириб, Лотин Америкасида, жумладан Венесуэла ҳудудида операциялар ўтказишга рухсат берган. Шунга қарамай, АҚШ ҳарбийлари ҳуқуқий жиҳатдан фақат денгиздаги гумон қилинган наркотрафикчиларга қарши зарбалар бериш ваколатига эга бўлган, қуруқликдаги нишонларга эмас.
Трамп маъмурияти Венесуэлага қарши кампанияни турлича изоҳлаб келмоқда. Расмийлар буни гиёҳванд моддаларга қарши кураш билан асослайди. Бироқ Трампнинг аппарат раҳбари Syuzi Uayls Vanity Fair журналига берган интервьюсида кемаларга берилган зарбалар Мадурони “таслим бўлишга мажбур қилиш” учун қилинганини айтган. Венесуэла етакчиси эса ҳокимиятдан кетиш ниятида эканини кўрсатмаган.
Юқори мартабали расмийлар очиқ баёнотларда ва қонунчиларга берилган брифингларда гумон қилинаётган гиёҳванд модда контрабандачиларини глобал терроризмга қарши уруш даврида қўлланган услубга ўхшаш ёндашув асосида нишонга олишни давом эттиришларини билдирган. Бу кампанияда СIА ҳам муҳим роль ўйнаган. АҚШ мудофаа вазири Пит Ҳегсет эса гиёҳванд моддалар савдогарларини «Ал-Қоида»га қиёслаган.