&nbsp;

Мактабда ўқиб юрган пайтимда биология фани ўқитувчимга бир савол билан мурожаат қилгандим. Нима учун инсонлар алкоголь ва тамаки маҳсулотлари соғлиқ учун зарарли эканини била туриб, уни истеъмол қилаверишади? Аҳир, сигарета қутисида, ароқ идишида уларнинг салбий таъсирлари ҳақида огоҳлантирувчи ёзувлар бор-ку? Нима учун бу турдаги товарларнинг мамлакатдаги савдосига чек қўйилмайди?

&nbsp;

Ўқитувчимиз доимий сигарета чекишга ўрганган одамнинг кейинчалик бу одатдан қутулиши қийин эканлигини ва мамлакатда тамаки савдосининг тўхтатилиши бунга ечим бўлолмаслигини айтганди. &nbsp;

&nbsp;

&ldquo;Бу турдаги маҳсулотлар савдосига бутунлай чек қўйилса, одамлар барибир ноқонуний йўллар билан уни топиб, истеъмол қилаверади&rdquo;, &mdash; деган эди устоз.

&nbsp;

Афсуски, бугун бутун дунёда бўлгани каби Ўзбекистонда ҳам тамаки чекувчилар қатлами тоборо ёшариб боряпти. Айниқса, мактаб ёшидаги болалар ўртасида сигарета чекиш оммалашиб, &ldquo;мода&rdquo; тусига кирмоқда. Улар орасида ҳатто кунига бир қути тамакини истеъмол қилиб юборадиганлари ҳам борлиги ачинарли.

&nbsp;

Хўш, бу каби ҳолатларнинг кўпайишига асосий сабаб нима? Ёшларнинг кундан-кунга &ldquo;замонавийлашиб&rdquo; бораётганими ёки ёзилган қонунларнинг ишламаётганими?

&nbsp;

Қонунчиликда бу бўйича алоҳида чекловлар киритилган, лекин улар амалда ўз ифодасини топмаяпти. Хусусан, Вазирлар Маҳкамасининг &ldquo;Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидаларини ҳамда Ўзбекистон Республикасида умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларини) ишлаб чиқариш ва сотиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида&rdquo;ги қарорида алкоголь ва тамаки маҳсулотлари билан чакана савдо қилиш фаолияти билан фақат юридик шахслар шуғулланиши белгилаб қўйилган. Мазкур фаолият билан шуғулланиш якка тартибдаги тадбиркорларга&nbsp;таъқиқланган. Лекин бугун деярли ҳар қадамда: кўчада ҳам, бозорда ҳам ва мактаб атрофидаги озиқ-овқат дўконларида ҳам сигарета харид қилиш мумкин. Айниқса, одам гавжум жойларда ҳеч қандай рухсатномага эга бўлмаган шахслар йўл юзида кичкина стол қўйиб олиб, тамаки маҳсулотлар сотиб ўтиришади.

&nbsp;

Жорий йилнинг март ойида шунга ўхшаш ҳолат кузатилган: Андижон вилоятининг Олтинкўл туманидаги боғча ёнида савдо дўкони ташкил қилиб, ноқонуний алкоголь маҳсулотларини сотиш фаолияти билан шуғулланаётган шахс аниқланиб, унга нисбатан чора кўрилган.

&nbsp;

Юқоридаги қарорда, шунингдек, тамаки маҳсулотларини доналаб&nbsp;(қутисиз, ўрамсиз) сотиш мумкин эмаслиги кўрсатиб ўтилган. Аммо бу қоидага ҳам деярли ҳеч қаерда амал қилинмайди.

&nbsp;

Энг муҳими, қарорда 20&nbsp;ёшга тўлмаган шахсларга алкоголь ва тамаки сотиш тақиқлангани аниқ ва тиниқ ёзиб қўйилган. Унга кўра, мазкур турдаги маҳсулотларни сотаётган сотувчи кўриниши йигирма ёшдан кичик кўринган харидордан унинг ёшини тасдиқловчи ҳужжатни кўрсатишни талаб қилиши, ҳужжат мавжуд бўлмаган тақдирда эса сотишни рад этиши шарт. Лекин амалда сотувчилар бунга аҳамият беришмайди. 7 ёшдан 70 ёшгача харидорлар ўзлари истаган нуқтада, истаган миқдорда сигарета харид қилаверади.

&nbsp;

Жорий йилнинг 19 декабрь куни Сенатнинг Фан, таълим ва соғлиқни сақлаш масалалари қўмитасининг мажлисида &ldquo;Алкоголь ва тамаки маҳсулотларининг тарқатилишини ҳамда истеъмол қилинишини чеклаш тўғрисида&rdquo; Қонуни лойиҳаси&nbsp;кўриб чиқилди. Эндиликда алкоголь ва тамаки маҳсулотларининг, тамакини ҳамда никотинни истеъмол қилиш мосламаларининг йигирма бир ёшга тўлмаган шахсларга реализация қилиш ва ушбу шахслар томонидан реализация қилиниши, алкоголь ва тамаки маҳсулотларини истеъмол қилиш жараёнига ушбу шахсларни жалб этиш тақиқланмоқда.

&nbsp;

Шу ўринда ҳақли бир савол туғилади: ёш чегарасини бир ёшга узайтириш билан нимага эришиш мумкин? 20 ёшлик чекловда ишламаган қоидаларга 21 ёшлик чекловда риоя қилинадими?

&nbsp;

20 ta idora tugatilib, vazirlik shtatlari 30 foizgacha qisqartiriladi

Prezident Harbiy prokuratura organlari faoliyati bilan tanishdi

Ўзбекистон

Энди Ўзбекистонда 20 ёшлиларга тамаки сотилмайди

 

Мактабда ўқиб юрган пайтимда биология фани ўқитувчимга бир савол билан мурожаат қилгандим. Нима учун инсонлар алкоголь ва тамаки
маҳсулотлари соғлиқ учун зарарли эканини била туриб, уни истеъмол қилаверишади? Аҳир, сигарета қутисида, ароқ идишида уларнинг
салбий таъсирлари ҳақида огоҳлантирувчи ёзувлар бор-ку? Нима учун бу турдаги товарларнинг мамлакатдаги савдосига чек қўйилмайди?

 

Ўқитувчимиз доимий сигарета чекишга ўрганган одамнинг кейинчалик бу одатдан қутулиши қийин эканлигини ва мамлакатда тамаки
савдосининг тўхтатилиши бунга ечим бўлолмаслигини айтганди.  

 

“Бу турдаги маҳсулотлар савдосига бутунлай чек қўйилса, одамлар барибир ноқонуний йўллар билан уни топиб, истеъмол қилаверади”, —
деган эди устоз.

 

Афсуски, бугун бутун дунёда бўлгани каби Ўзбекистонда ҳам тамаки чекувчилар қатлами тоборо ёшариб боряпти. Айниқса, мактаб ёшидаги
болалар ўртасида сигарета чекиш оммалашиб, “мода” тусига кирмоқда. Улар орасида ҳатто кунига бир қути тамакини истеъмол қилиб
юборадиганлари ҳам борлиги ачинарли.

 

Хўш, бу каби ҳолатларнинг кўпайишига асосий сабаб нима? Ёшларнинг кундан-кунга “замонавийлашиб” бораётганими ёки ёзилган
қонунларнинг ишламаётганими?

 

Қонунчиликда бу бўйича алоҳида чекловлар киритилган, лекин улар амалда ўз ифодасини топмаяпти. Хусусан, Вазирлар Маҳкамасининг
“Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидаларини ҳамда Ўзбекистон Республикасида умумий овқатланиш маҳсулотларини
(хизматларини) ишлаб чиқариш ва сотиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида”ги қарорида алкоголь ва тамаки маҳсулотлари билан чакана
савдо қилиш фаолияти билан фақат юридик шахслар шуғулланиши белгилаб қўйилган. Мазкур фаолият билан шуғулланиш якка тартибдаги
тадбиркорларга таъқиқланган. Лекин бугун деярли ҳар қадамда: кўчада ҳам, бозорда ҳам ва мактаб атрофидаги озиқ-овқат дўконларида
ҳам сигарета харид қилиш мумкин. Айниқса, одам гавжум жойларда ҳеч қандай рухсатномага эга бўлмаган шахслар йўл юзида кичкина стол
қўйиб олиб, тамаки маҳсулотлар сотиб ўтиришади.

 

Жорий йилнинг март ойида шунга ўхшаш ҳолат кузатилган: Андижон вилоятининг Олтинкўл туманидаги боғча ёнида савдо дўкони ташкил
қилиб, ноқонуний алкоголь маҳсулотларини сотиш фаолияти билан шуғулланаётган шахс аниқланиб, унга нисбатан чора кўрилган.

 

Юқоридаги қарорда, шунингдек, тамаки маҳсулотларини доналаб (қутисиз, ўрамсиз) сотиш мумкин эмаслиги кўрсатиб ўтилган. Аммо бу
қоидага ҳам деярли ҳеч қаерда амал қилинмайди.

 

Энг муҳими, қарорда 20 ёшга тўлмаган шахсларга алкоголь ва тамаки сотиш тақиқлангани аниқ ва тиниқ ёзиб қўйилган. Унга кўра,
мазкур турдаги маҳсулотларни сотаётган сотувчи кўриниши йигирма ёшдан кичик кўринган харидордан унинг ёшини тасдиқловчи ҳужжатни
кўрсатишни талаб қилиши, ҳужжат мавжуд бўлмаган тақдирда эса сотишни рад этиши шарт. Лекин амалда сотувчилар бунга аҳамият
беришмайди. 7 ёшдан 70 ёшгача харидорлар ўзлари истаган нуқтада, истаган миқдорда сигарета харид қилаверади.

 

Жорий йилнинг 19 декабрь куни Сенатнинг Фан, таълим ва соғлиқни сақлаш масалалари қўмитасининг мажлисида “Алкоголь ва тамаки
маҳсулотларининг тарқатилишини ҳамда истеъмол қилинишини чеклаш тўғрисида” Қонуни лойиҳаси кўриб чиқилди. Эндиликда алкоголь ва
тамаки маҳсулотларининг, тамакини ҳамда никотинни истеъмол қилиш мосламаларининг йигирма бир ёшга тўлмаган шахсларга реализация
қилиш ва ушбу шахслар томонидан реализация қилиниши, алкоголь ва тамаки маҳсулотларини истеъмол қилиш жараёнига ушбу шахсларни
жалб этиш тақиқланмоқда.

 

Шу ўринда ҳақли бир савол туғилади: ёш чегарасини бир ёшга узайтириш билан нимага эришиш мумкин? 20 ёшлик чекловда ишламаган
қоидаларга 21 ёшлик чекловда риоя қилинадими?

 

Энди Ўзбекистонда 20 ёшлиларга тамаки сотилмайди

Мазкур турдаги маҳсулотлар истеъмолига 21 ёшлик чеклов киритилмоқда. Аввал риоя қилинмаган чеклов ёшига энди риоя қилинадими?

Категориялар

Боғланиш учун

Электрон манзил:

Шаҳодатнома

Таҳририят манзили

Ғоя муаллифи