Россия Федерацияси ва Қозоғистон ўртасида мавжуд бўлган икки томонлама солиққа тортмаслик тўғрисидаги келишувга қарамасдан, Россия Федерал солиқ хизмати (ФСХ) ушбу битимдан чекиниб, Қозоғистонда яшаб, масофадан ишлаётган Россия фуқароларидан 2022–2023 йилларда даромад солиғи (НДФЛ)ни тўлиқ ставкада тўлашни талаб қилмоқда. Бу ҳақда 7 июль куни “Ведомости” нашри бир нечта солиқ масалалари билан шуғулланувчи адвокатларга таяниб хабар берди.
Қайд этилишича, Қозоғистонга кўчган ва у ерда масофадан туриб ишлашни давом эттирган Россия фуқаролари 2024 йил июнь ойидан бошлаб Федерал солиқ хизматидан хатлар ола бошлаган. Ушбу хатларда улар 2022 ва 2023 йилларда ўз даромадлари учун Россияда даромад солиғини тўлиқ ставка асосида тўлаши кераклиги айтилган.
Мазкур фуқароларнинг даромадлари Қозоғистонда 5 фоиздан 20 фоизгача бўлган шахсий даромад солиғига тортилган бўлсада, Россия томони бу солиқларни инобатга олмаяпти. Солиқ хизмати вакилларининг таъкидлашича, агар иш фаолияти Россия ҳудудидан амалга оширилган деб топилса, солиқ ҳам айнан Россияда тўланиши лозим. Бу эса уларни икки томонлама солиққа тортилиш ҳолатига олиб келмоқда.
Шунингдек, ФСХнинг изоҳларига кўра, агар фуқаролар Россия солиқ резиденти мақомини сақлаб қолган бўлса, бу ҳолат ўз-ўзидан уларнинг иш жойи ҳам Россияда деб тан олинади дегани эмас. Шу сабабли, масофавий ишловчи ходимлар хизмат сафари, вақтинча чет элда бўлиш ва бошқа ҳолатлар бўйича ҳужжатли асос келтириши керак бўлади.
Ҳозирда Россияда яшамаётган, бироқ масофадан ишлаётган кўплаб россияликлар бу ҳолат бўйича юридик ёрдамга мурожаат қилмоқда. Адвокатлар фикрича, халқаро солиқ нормалари ҳозирги замонавий масофавий меҳнат шаклларини етарлича инобатга олмаяпти. Бу эса айниқса пандемиядан сўнг оммалашган “ремоте ворк” – яъни масофадан ишлаш форматидаги фаолият юритувчи фуқаролар учун мураккабликларни юзага келтирмоқда.
Айни пайтда Қозоғистонда даромад солиғи тўлаган бўлсада, яна Россияда ҳам солиқ тўлаш мажбуриятини олган фуқаролар сони ортиб бормоқда. Бу эса икки давлат ўртасидаги солиқ битими ижросини қайта кўриб чиқиш зарурлигини кўрсатмоқда.