Боланинг бўйи ва вазни &ndash; бу жисмоний ривожланишнинг асосий кўрсаткичларидан бири бўлиб, ота-оналар ва шифокорлар учун фарзанд саломатлигини баҳолашда муҳим воситадир. Бу кўрсаткичлар боланинг соғлиғи билан чамбарчас боғлиқ бўлиб, уларни айниқса гўдаклик даврида мунтазам ўлчаб бориш тавсия этилади.
&nbsp;
Бўй ва вазнни ўлчаш усуллари:
&nbsp;
Янги туғилганлар ва 1 ёшгача бўлган болалар
&nbsp;
Вазнни ўлчаш: Болалар тарозилари ишлатилади. Чақалоқ ётган ҳолатда, оч қоринга ва яланғоч ёки енгил кийим билан тортилади. Уй шароитида оддий тарози ёрдамида аввал онанинг ўзи, сўнг бола билан бирга тортилиб, фарқ олинади.
&nbsp;
Бўйни ўлчаш: Горизонталь ростомерлар ёрдамида ўлчанади. Бола орқаси билан ётқизилиб, бош ва оёқлари текис жойлаштирилади. Тождан то товонгача ўлчов олинади.
&nbsp;
1 ёшдан катта болалар
&nbsp;
Бир ёшдан ошган болаларда баландликни ўлчаш вертикал равишда Пол ростомерлари ёрдамида амалга оширилади.&nbsp;Жараён давомида бола товонлари, тўпиқлари, сонлари ва елкалари юзага тегиши учун деворга ёки ростомерга суяниб туриши керак.&nbsp;Кўзни тўғри йўналтириш учун бош нейтрал ҳолатда бўлиши керак.&nbsp;Боланинг пойабзалсиз бўлиши ҳам муҳимдир.
&nbsp;
Уйда ўлчаш бўйича тавсиялар
&nbsp;
Уйда боланинг вазни ва бўйини кузатишни истаган ота-оналар учун турли хил рақамли тарозилар ва ростомерлар мавжуд.&nbsp;Бундан ташқари, уларнинг баъзилари вазн динамикасини бошқаришга имкон берадиган олдинги ўлчовларни ёдлаш функцияси билан жиҳозланган.&nbsp;Уйда ўсишни ўлчаш учун оддий лента ўлчовидан фойдаланиш ҳам мумкин, аммо протседуранинг аниқлиги учун ихтисослашган қурилмаларга устунлик бериш яхшироқдир.
&nbsp;
Тана массаси индексини ҳисоблаш
&nbsp;
Тана массаси индекси (БМИ) ёрдамида вазн кўрсаткичларини янада таҳлил қилиш мумкин.&nbsp;Ушбу усул боланинг вазни унинг бўйига мос келадими ёки унинг ёшига мос келадими-йўқлигини баҳолашга ёрдам беради.&nbsp;Индекс формула бўйича ҳисобланади:
&nbsp;
БМИ = Вазн (кг) / Бўй&sup2; (м&sup2;)
&nbsp;
Натижани ЖССТ жадваллари орқали баҳолаш мумкин. Қандайдир муаммолар бўлса, педиатр билан маслаҳатлашиш зарур.
&nbsp;
Мобил технологиялар ва иловалар
&nbsp;
Бугунги кунда ота-оналар ва педиатрларга ёрдам бериш учун мобил иловалар ишлаб чиқилган бўлиб, улар боланинг бўйи ва вазни тўғрисидаги маълумотларни электрон жадвалларга киритиш ва анормалликларни автоматик равишда ҳисоблаш имконини беради.&nbsp;Бундай иловалар кейинги ўлчов санасини эслатиши, шунингдек, баландлик ва вазн жадвалларини тузиши мумкин.
&nbsp;
1 ёшгача бўлган болаларнинг бўйи ва вазни нормалари
&nbsp;
Бола ҳаётининг биринчи йили энг интенсив жисмоний ривожланиш даври ҳисобланади.&nbsp;Янги туғилган чақалоқнинг бўйи ва вазни бошқа ёш даврларига нисбатан тез ўсиб бормоқда.&nbsp;Айнан шу вақтда боланинг кейинги шаклланишини белгилайдиган сезиларли ўзгаришлар юз беради.
&nbsp;
Янги туғилган чақалоқнинг вазни турли хил омилларга, шу жумладан туғилган вақтига, генетик мойиллигига ва ҳомиладорлик пайтида онанинг соғлиғига қараб 2,5&ndash;4,5 кг орасида ўзгариб туради.&nbsp;Бироқ, туғилгандан сўнг, боланинг вазни тезда кўтарила бошлайди.&nbsp;1 ёшгача бўлган болалар учун ўртача нормалар қуйидагича:
&nbsp;
1 ой: ўғил болалар-4,5-5 кг; 53-55 см, қизлар-4-4, 7 кг; 52-54 см
&nbsp;
3 ой: ўғил болалар &mdash; 5,8-6,8 кг; 59-62 см, қизлар-5,3-6,3 кг; 58-60 см
&nbsp;
6 ой: ўғил болалар-7,3-8,5 кг; 66-68 см, қизлар-6,7-7,8 кг; 64-67 см
&nbsp;
9 ой: ўғил болалар-8,6-9,6 кг; 70-72 см, қизлар-7,8-9 кг; 68-71 см
&nbsp;
12 ой: ўғил болалар-9,7-10,9 кг; 74-77 см, қизлар-8,9-10,2 кг; 72-75 см
&nbsp;
1 ёшдан 3 ёшгача бўлган болаларнинг бўйи ва вазни
&nbsp;
1 йил: ўғил болалар-9,7-10,9 кг; 74-77 см, қизлар-8,9-10,2 кг; 72-75 см
&nbsp;
1,5 ёш: ўғил болалар-10,5 &mdash; 12,1 кг; 80-83 см, қизлар&ndash;9,7-11,6 кг; 78-82 см
&nbsp;
2 ёш: ўғил болалар-11,5 &mdash; 13,5 кг; 85-88 см, қизлар&ndash;10,7-12,9 кг; 83-86 см.
&nbsp;
2,5 ёш: ўғил болалар-12,2 &mdash; 14,5 кг; 89-92 см, қизлар&ndash;11,4-13,7 кг; 88-91 см.
&nbsp;
3 ёш: ўғил болалар-13,0 &mdash; 15,3 кг; 92-96 см, қизлар&ndash;12,0-14,6 кг; 90-95 см.
&nbsp;
3 ёшдан 5 ёшгача бўлган болаларнинг бўйи ва вазни
&nbsp;
3 ёшдан 5 ёшгача бўлган ёш-бу ўсиш суръатлари чақалоқ ва эрта болалик даврларига нисбатан мўътадил бўлган давр. Ушбу даврда восита қобилиятлари, когнитив кўникмалар, шунингдек, шахснинг шаклланиши сезиларли даражада ривожланади. Ўртача йиллик вазн ортиши одатда 1,5-2,5 кг ни ташкил қилади. бу ёшдаги ўғил ва қиз болалар учун ўртача норма кўрсаткичлари қуйидагича:
&nbsp;
3 ёш: ўғил болалар-13,0 &mdash; 15,3 кг; 92-96 см, қизлар&ndash;12,0-14,6 кг; 90-95 см
&nbsp;
4 ёш: ўғил болалар-15,0 &mdash; 17,5 кг; 98-102 см, қизлар&ndash;14,0-16,7 кг; 96-100 см.
&nbsp;
5 ёш: ўғил болалар-16,8 &mdash; 19,5 кг; 104-109 см, қизлар&ndash;15,5-19,0 кг; 102-107 см.
&nbsp;
5 ёшдан 10 ёшгача бўлган болаларнинг бўйи ва вазни
&nbsp;
5 ёшдан 10 ёшгача болалар фаол ўсишда давом этадилар, бу вақтда мушак ва суяк тизимлари ривожланади.
&nbsp;
Ушбу ёшдаги болалар учун вазн кўрсаткичлари жинси, генетикаси ва жисмоний фаоллигига қараб фарқ қилади. Ўртача йиллик вазн ортиши одатда 2-3 кг ни ташкил қилади. ўғил болалар ва қизлар учун ўртача вазн ставкалари:
&nbsp;
5 ёш: ўғил болалар-16,8 &mdash; 19,5 кг; 104-109 см, қизлар&ndash;15,5-19,0 кг; 102-107 см
&nbsp;
6 ёш: ўғил болалар-18,5 &mdash; 21,5 кг; 111-116 см, қизлар&ndash;17,0-20,5 кг; 108-113 см.
&nbsp;
7 ёш: ўғил болалар-20,0 &mdash; 23,0 кг; 117-122 см, қизлар&ndash;18,5-22,0 кг; 114-120 см.
&nbsp;
8 ёш: ўғил болалар-22,0 &mdash; 25,5 кг; 122-128 см, қизлар&ndash;20,0-24,5 кг; 119-125 см.
&nbsp;
9 ёш: ўғил болалар-24,0 &mdash; 28,0 кг; 127-133 см, қизлар&ndash;21,5-26,5 кг; 123-130 см.
&nbsp;
10 ёш: ўғил болалар-26,5-30,5 кг; 132-139 см, қизлар-23,5-29,0 кг; 128-135 см.
&nbsp;
Болаларнинг бўйи ва вазнига нима таъсир қилади
&nbsp;
Боланинг бўйи ва вазни жисмоний ривожланиш ва умуман соғлиққа таъсир қилувчи кўплаб омилларга боғлиқ. Улар ички (генетик, эндокрин) ва ташқи (овқатланиш, турмуш тарзи) бўлинади. Ушбу омилларни тушуниш ота-оналар ва мутахассисларга болаларнинг соғлиғини яхшироқ баҳолашга ва баркамол ривожланиш учун ўз вақтида чоралар кўришга ёрдам беради.
&nbsp;
&ldquo;Кўп нарса боланинг қандай вазн билан туғилишига боғлиқ. Одатда, вазни 3,5 кг дан юқори бўлган болалар биринчи йилда бир ой ичида бир килограммгача вазн олишади. Шунга қарамай, бу онанинг сутининг ёг ʼ миқдори ва унинг ўзи қандай овқатланишига боғлиқ. Агар бола дарҳол сунъий аралашмаларда бўлса, бу унинг вазнига ҳам таъсир қилади. Агар тўрт ойдан бошлаб она қўшимча овқат ёки қўшимча овқатни киритса, унда вазн ўзгариши ҳам бўлади&rdquo;. Светлана Карабанова,педиатр
&nbsp;
Уйқу
&nbsp;
Уйқу-бу боланинг ўсишига сезиларли таъсир кўрсатадиган муҳим омил. Уйқу пайтида соматотропин (ўсиш гормони) фаол равишда ишлаб чиқарилади ва тўқималарнинг янгиланиши содир бўлади. Суяк узунлигининг ошиши ва тўқималарнинг ривожланиши учун масъул бўлган ўсиш гормони асосан чуқур уйқу пайтида ишлаб чиқарилади. Этарлича ухламайдиган болалар жисмоний ривожланишнинг секинлашишига дуч келишлари мумкин. Масалан, 5 ёшдан 10 ёшгача бўлган болалар кечаси 9 дан 11 соатгача ухлашлари керак.
&nbsp;
Стресс ва ҳиссий ҳолат
&nbsp;
Стресс боланинг жисмоний ривожланишига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Психологик ёки ҳиссий муаммолар кўпинча овқатланишнинг бузилишига, кам ёки ортиқча вазн ортишига, шунингдек ўсишнинг секинлашишига олиб келади. Узоқ вақт давомида стресс ҳолатида бўлиш ўсиш гормони ишлаб чиқаришни секинлаштириши мумкин. Оила, дўстлар ва мактабнинг таъсири боланинг соғлиғига ижобий ва салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Эсда тутингки, қўллаб-қувватлаш ва уйғун муҳит соғлом ривожланишга ёрдам беради.
&nbsp;
Касалликлар ва инфекциялар
&nbsp;
Сурункали ёки тез-тез учрайдиган касалликлар болаларда ўсиш ва вазн ортишини секинлаштириши мумкин. Ошқозон-ичак тракти касалликлари, метаболик касалликлар ва озиқ-овқатнинг сўрилиши билан боғлиқ муаммолар жисмоний ривожланишга айниқса кучли таъсир кўрсатади. &Ccedil;&ouml;ляк касаллик каби озиқ-овқат маҳсулотларини ассимиляция қилиш билан боғлиқ муаммолар озуқа моддаларининг этишмаслиги туфайли вазннинг этишмаслиги ва ўсишнинг секинлашишига олиб келиши мумкин.
&nbsp;
Тез-тез учрайдиган юқумли касалликлар (масалан, шамоллаш ёки вирусли инфекциялар) ўсиш ва вазн ортишини вақтинча секинлаштириши мумкин. Сурункали касалликлар &mdash; астма, диабет ёки юрак касалликлари &mdash; боланинг жисмоний ривожланишига таъсир қилиши мумкин. Ушбу касалликларни даволаш одатда шифокорнинг доимий назоратини талаб қилади.
Балоғат даврлари
&nbsp;
Ўсмирлик даври яқинлашганда, болалар гормонал ўзгаришларни бошлайдилар, бу уларнинг бўйи ва вазнига катта таъсир қилади. Балоғат ёши ўсишнинг кескин ўсишига, вазн ортишига ва тана нисбатларининг ўзгаришига олиб келади.
&nbsp;
Қизларда балоғат ёши одатда 8-13 ёшда, ўғил болаларда 9-14 ёшда бошланади. Ушбу даврда болалар қисқа вақт ичида 10-15 см ўсиши мумкин. Ўсиш билан бирга мушак ва ёг ʼ тўқималарининг ривожланиши туфайли тана вазни ортади.

Фарзандингизнинг ривожланиши соғломми?

Бўй ва вазн меъёрларини ЖССТ жадваллари орқали баҳолаш мумкин.

Айрим балиқлар соғлиқ учун хавфли бўлиши мумкин

Россияда Википедия блокланиши мумкин

“Ўзингизни ҳурмат қилинг, ўзгаларга эҳтиром кўрсатинг”

Энг яхши 10 та ўзбек сериали

Иссиқ кунларда қандай таомланиш зарур?

Аёллар орасида оммалашган смузи ҳақидаги ҳақиқатлар

Lifestyle

Категориялар

Боғланиш учун

Электрон манзил:

Шаҳодатнома

Таҳририят манзили

Ғоя муаллифи