12 апрель – Халқаро космонавтика куни. 1961 йил, айнан шу куни Собиқ Иттифоқ тарихда илк бор космосга инсон парвозини ташкил этди. Юрий Гагарин фазога чиққан илк фазогир сифатида тарихда қолди.
Орадан йиллар ўтиб, космонавтика тараққиётнинг ажралмас бўлагига айланди. У оммавий коммуникациялар, интернет, метеорология ва бошқа соҳаларда катта аҳамиятга эга.
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда ҳам космик тадқиқотлар ривожига аҳамият қаратилмоқда. Хусусан, 2019 йилда Президентнинг “Ўзбекистон Республикасида космик фаолиятни ривожлантириш тўғрисида”ги фармони асосида Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Космик тадқиқотлар ва технологиялар агентлиги ташкил этилган.
Ушбу агентликнинг фаолияти нималардан иборат? Ўзбекистонда соҳа ривожи қай даражада?
Агентлик матбуот хизмати вакили Назокат Ражабованинг маълум қилишича, бугунги кунда “Ўзбеккосмос” томонидан ерни масофадан зондлаш ва космик мониторинг технологияларини қўллаган ҳолда давлат органлари фаолияти самарадорлигини оширишга кўмаклашиш йўлида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.
Шунингдек, айрим йўналишларда, хусусан, қишлоқ хўжалиги, экология, геология, телекоммуникация ва транспорт инфратузилмасида тажриба-синов лойиҳалари ишга туширилгани ҳамда маълум натижаларга эришилгани таъкидланди.
Бундан ташқари, агентлик кенг кўламли халқаро алоқаларни йўлга қўйган. Бунга мисол тариқасида Тошкентда ўтказилиши кутилаётган “Космик технологиялар ҳамда уларнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишдаги ўрни” мавзусига бағишланган “Space Technology Conference STC-2022” номли биринчи минтақавий конференцияни келтириш мумкин.
Ушбу тадбир май ойида ўтказилиши ва унда дунёнинг қатор йирик космик агентлик ҳамда компаниялари, хусусан, Maxar (АҚШ), Airbus (Франция), TurkSAT (Туркия), Viasat (АҚШ), OneWeb (Буюк Британия) каби компаниялар, шунингдек, Аэрокосмик қўмитаси, Озарбайжон космик агентлиги (Азеркосмос), Туркия космик агентлиги (ТUА), БАА космик агентлиги, БМТ космик ишлар бошқармаси (УНООСА), БМТ Осиё ва Тинч океани учун иқтисодий ва ижтимоий комиссияси иштирок этиши кутилмоқда.