&nbsp;

So&lsquo;nggi bir yarim yil ichida ko&lsquo;plab rossiyalik diplomatlar Yevropa davlatlaridan chiqarib yuborildi. Mutaxassislarning taʼkidlashicha, Kreml o&lsquo;zining josuslik tarmoqlarini saqlab qolishga harakat qilmoqda.

&nbsp;

Yaqinda Buyuk Britaniyada Bolgariyaning uch fuqarosi Rossiya foydasiga josuslik qilganlikda ayblanib hibsga olindi. Ayrim tahlilchilarning fikricha, bu holat Rossiya razvedkasi Yevropada ishlashning yangi usullaridan foydalangan holda ortib borayotgan xavflarga qanday moslashishga urinayotganidan yana bir dalolatdir. Ijtimoiy tarmoqlardagi profillariga ko&lsquo;ra, bu uch kishi juda oddiy tarjimayi holi va hayoti bilan ajralib turmaydi.

&nbsp;

LinkedInʼda Orlin Rusev aloqa va elektron signallarni ushlab turish bilan bog&lsquo;liq biznesga ega ekanligini aytdi. Erkak, shuningdek, karerasining boshida u Bolgariya Energetika vazirligining maslahatchisi bo&lsquo;lganini daʼvo qilmoqda. Katrin Ivanovaning LinkedIn profilida aytilishicha, u xususiy tibbiyot kompaniyasida laborant bo&lsquo;lib ishlaydi. Uchinchi gumondor Bizer Djambazov esa shifoxonalarda haydovchi bo&lsquo;lib ishlagan.

&nbsp;

Djambazov va Ivanova birgalikda Buyuk Britaniyada yashovchi bolgarlarga xizmat ko&lsquo;rsatadigan jamoat tashkilotini boshqaradi. Bundan tashqari, ularning vazifalariga &ldquo;Britaniya jamiyati madaniyati va normalari&rdquo; bilan tanishish kiradi.

&nbsp;

Rossiyaning Yevropadagi josuslik tarmoqlari to&lsquo;rtta asosiy toifaga bo&lsquo;linadi: xorijiy elchixonalarda diplomat niqobi ostida ishlayotgan ayg&lsquo;oqchilar, yollangan mansabdor shaxslar yoki siyosatchilarga maʼlumot taqdim etgani uchun haq to&lsquo;lanadigan normal hayot kechiruvchilar, (rus agentlari odatda o&lsquo;zlarini boshqa davlatdan kelgan odamlar sifatida ko&lsquo;rsatadilar), biznes bilan shug&lsquo;ullanadigan, oilasi bor, baʼzan o&lsquo;nlab yillar davomida o&lsquo;z himoyasini saqlaydigan agentlar. Masalan, Londonda fosh qilingan bolgarlar kabi. Ularning vazifasi kutish va kuzatish, aloqa o&lsquo;rnatish va josuslik nishoniga aylanishi mumkin bo&lsquo;lgan odamlarga kirishga harakat qilishdir.

&nbsp;

Ilgari GRU Rossiyaning tashqi razvedkasi bilan, FSB esa ichki razvedka bilan shug&lsquo;ullangan, ammo hozir bu rollar biroz o&lsquo;zgargan.

&nbsp;

Finlyandiya xalqaro munosabatlar instituti eksperti Rigor Nijnikau &ldquo;Rossiya tizimi shundayki, ularning vakolatlari chegaralari tobora xiralashgan, ikkala agentlik ham bir-birini tekshirish va nazorat qilish vakolatlarini ikki baravar oshirishi kerak&rdquo;, deb tushuntiradi. Uning taʼkidlashicha, ularning vazifalari o&lsquo;xshash, lekin ko&lsquo;pincha tuzilmalar bir-biri bilan raqobatlashadi.

&nbsp;

Masalan, FSB tashqi qo&lsquo;mondonlikka ega va uning roli kengayib bormoqda. U Ukrainadagi operatsiyalar uchun masʼul bo&lsquo;lib, hozir u yerdagi ishtiroki juda katta. GRU esa Rossiyaning G&lsquo;arbdagi faoliyati bilan shug&lsquo;ullanadi.

&nbsp;

&ldquo;Bolgariya britaniyalikdan ko&lsquo;ra Rossiya foydasiga josuslik qilishga ochiqroq bo&lsquo;lishi mumkin. Gibrid razvedka ijtimoiy masalalarni tushunadi - odamlar nima haqida o&lsquo;ylaydi, aholi nimani kutadi va agar kerak bo&lsquo;lsa, og&lsquo;riqli nuqtalarga bosim o&lsquo;tkazishi mumkin&rdquo;, deb tushuntiradi Maksim Lebrun.

&nbsp;

Yangi agent ishga qabul qilingandan so&lsquo;ng Buyuk Britaniyaga ko&lsquo;chib o&lsquo;tish uchun pul olishi mumkin, masalan, biznesni yo&lsquo;lga qo&lsquo;yish, oddiy hayot kechirish uchun. Undan dastlab hech narsa talab qilinmasligi mumkin, faqat o&lsquo;rnashishdan tashqari.

&nbsp;

Rigor Nijnikov tushuntirganidek, FSB va GRU potensial agentlarni ilgari kommunistik blokning bir qismi bo&lsquo;lgan mamlakatlarda qidirishga moyil.

&nbsp;

&ldquo;Ehtimol, ularning o&lsquo;zlari yoki oila aʼzolari kommunizm yoki postkommunizm davrida yollangandir. Bolgariya va Ruminiyada ruslarning imkoniyatlari va uzoq muddatli aloqalari bor&rdquo;, - deydi u.

&nbsp;

Braziliyada futbol muxlislarini olib ketayotgan avtobus ag‘darilib ketdi

Zelenskiy Niderlandiyaga bordi

Jahon

Odamlar orasidagi josuslar

 

So‘nggi bir yarim yil ichida ko‘plab rossiyalik diplomatlar Yevropa davlatlaridan chiqarib yuborildi. Mutaxassislarning
taʼkidlashicha, Kreml o‘zining josuslik tarmoqlarini saqlab qolishga harakat qilmoqda.

 

Yaqinda Buyuk Britaniyada Bolgariyaning uch fuqarosi Rossiya foydasiga josuslik qilganlikda ayblanib hibsga olindi. Ayrim
tahlilchilarning fikricha, bu holat Rossiya razvedkasi Yevropada ishlashning yangi usullaridan foydalangan holda ortib borayotgan
xavflarga qanday moslashishga urinayotganidan yana bir dalolatdir. Ijtimoiy tarmoqlardagi profillariga ko‘ra, bu uch kishi juda
oddiy tarjimayi holi va hayoti bilan ajralib turmaydi.

 

LinkedInʼda Orlin Rusev aloqa va elektron signallarni ushlab turish bilan bog‘liq biznesga ega ekanligini aytdi. Erkak,
shuningdek, karerasining boshida u Bolgariya Energetika vazirligining maslahatchisi bo‘lganini daʼvo qilmoqda. Katrin Ivanovaning
LinkedIn profilida aytilishicha, u xususiy tibbiyot kompaniyasida laborant bo‘lib ishlaydi. Uchinchi gumondor Bizer Djambazov esa
shifoxonalarda haydovchi bo‘lib ishlagan.

 

Djambazov va Ivanova birgalikda Buyuk Britaniyada yashovchi bolgarlarga xizmat ko‘rsatadigan jamoat tashkilotini boshqaradi.
Bundan tashqari, ularning vazifalariga “Britaniya jamiyati madaniyati va normalari” bilan tanishish kiradi.

 

Rossiyaning Yevropadagi josuslik tarmoqlari to‘rtta asosiy toifaga bo‘linadi: xorijiy elchixonalarda diplomat niqobi ostida
ishlayotgan ayg‘oqchilar, yollangan mansabdor shaxslar yoki siyosatchilarga maʼlumot taqdim etgani uchun haq to‘lanadigan normal
hayot kechiruvchilar, (rus agentlari odatda o‘zlarini boshqa davlatdan kelgan odamlar sifatida ko‘rsatadilar), biznes bilan
shug‘ullanadigan, oilasi bor, baʼzan o‘nlab yillar davomida o‘z himoyasini saqlaydigan agentlar. Masalan, Londonda fosh qilingan
bolgarlar kabi. Ularning vazifasi kutish va kuzatish, aloqa o‘rnatish va josuslik nishoniga aylanishi mumkin bo‘lgan odamlarga
kirishga harakat qilishdir.

 

Ilgari GRU Rossiyaning tashqi razvedkasi bilan, FSB esa ichki razvedka bilan shug‘ullangan, ammo hozir bu rollar biroz o‘zgargan.

 

Finlyandiya xalqaro munosabatlar instituti eksperti Rigor Nijnikau “Rossiya tizimi shundayki, ularning vakolatlari chegaralari
tobora xiralashgan, ikkala agentlik ham bir-birini tekshirish va nazorat qilish vakolatlarini ikki baravar oshirishi kerak”, deb
tushuntiradi. Uning taʼkidlashicha, ularning vazifalari o‘xshash, lekin ko‘pincha tuzilmalar bir-biri bilan raqobatlashadi.

 

Masalan, FSB tashqi qo‘mondonlikka ega va uning roli kengayib bormoqda. U Ukrainadagi operatsiyalar uchun masʼul bo‘lib, hozir u
yerdagi ishtiroki juda katta. GRU esa Rossiyaning G‘arbdagi faoliyati bilan shug‘ullanadi.

 

“Bolgariya britaniyalikdan ko‘ra Rossiya foydasiga josuslik qilishga ochiqroq bo‘lishi mumkin. Gibrid razvedka ijtimoiy
masalalarni tushunadi - odamlar nima haqida o‘ylaydi, aholi nimani kutadi va agar kerak bo‘lsa, og‘riqli nuqtalarga bosim
o‘tkazishi mumkin”, deb tushuntiradi Maksim Lebrun.

 

Yangi agent ishga qabul qilingandan so‘ng Buyuk Britaniyaga ko‘chib o‘tish uchun pul olishi mumkin, masalan, biznesni yo‘lga
qo‘yish, oddiy hayot kechirish uchun. Undan dastlab hech narsa talab qilinmasligi mumkin, faqat o‘rnashishdan tashqari.

 

Rigor Nijnikov tushuntirganidek, FSB va GRU potensial agentlarni ilgari kommunistik blokning bir qismi bo‘lgan mamlakatlarda
qidirishga moyil.

 

“Ehtimol, ularning o‘zlari yoki oila aʼzolari kommunizm yoki postkommunizm davrida yollangandir. Bolgariya va Ruminiyada
ruslarning imkoniyatlari va uzoq muddatli aloqalari bor”, - deydi u.

 

Odamlar orasidagi josuslar

Rossiya razvedkasi Yevropada qanday ishlaydi?

Kategoriyalar

Bog'lanish uchun

Elektron manzil

Shahodatnoma

Tahririyat manzili

G'oya muallifi