Ишдан қайтишда ҳар куни маҳалламизга кириш жойидаги ўша жайдари жойда тушиб қоламан.
15 дақиқалик йўлни пиёда босиб ўтаман. Эрталаб ҳам худди шу йўлдан ўтаман. Бу йўлнинг иккита танлови бор, мен эса ҳар доим сув ёқалаб Manzura Rustamova нинг кўчасидан юраман.
Кечагина босиб ўтган йўлимдаги оёқ изларим саратонда сал ўчган, булутли кунларда қиров билан қопланган, баҳорда эса ёмғир билан ювилиб кетган бўлади.
Излар Бунёднинг "Кибо" туфлисидаги изларга ўхшайди. Бироқ айнан ўша эмас.
Баҳор нафаси
Ҳаво илий бошлаган, қишнинг совуқ шамоллари энди шивирлабгина учади.
Юзга, қўлнинг чўзиқ бармоқларига қуёш илк илиқлиги билан теккан. Ҳануз қор парчалари ариқ ёқасидаги сояларда сақланиб қолган, лекин энди улар ҳам эрийди.
Ариқ бўйидаги тераклар куртаклаш тадоригида. Уйлар ёнидаги шифти очиқ иссиқхоналарда помидор кўчатлари экилмоқда. Ҳамма томонда баҳор нафаси.
Ёмғирдан кейинги тупроқ ҳиди, чўмилгандай сергак ҳаво, қушларнинг жилпиллаб учиши – буларнинг ҳаммаси болалик хотираларимни уйғотади.
Ҳавас билан бошланган хотира
Ҳар сафар қишлоққа борсам, Гулсум аммамга мақтанаман:
— Бунёднинг "Кибо"си ҳақида бир ҳикоя ёзаман, газетада чиқса, ўқиб кўрасиз, — дейман.
Аммо ёзаман деган гапим гаплигича қолиб кетаверади.
Болалигим Сурхонда ўтган. Қишлоқда 13 йил яшадик. Бунёд билан бир девор қўшни, бир синфда синфдош, энг яқин ошна эдик.
Уларнинг ҳовлиси ҳаммага сирли туярди. Дарвоза доим ёпиқ, унинг ортидаги ҳаётни фақат тахмин қилиш мумкин эди.
Энам билан бозордан излаб-излаб топган туфлим бир йил ўтар-ўтмас, ит ғажигандек қолиб кетарди. Шу боис, мен учун дунёдаги барча бахтиёрлик Бунёдларнинг ҳовлисида йиғилиб ётгандек туюларди.
Бир жуфт "Кибо" ва орзулар
Бунёднинг "Кибо"си эса ҳар доим янгидай. Айтишича, бу туфлини бизнинг бозорларда топиб бўлмас эмиш. Уни отаси узоқ шаҳарга хизмат сафарига кетганида, яқин дўсти совға қилиб юборган экан.
Мен эса бу туфлига чин дилдан ҳавас қилардим. Лекин эски-ямоқ пойабзал кийганимдан уялиб, Нурнигорга яхши кўришимни айтолмасдим.
"Кибо" сабабли кўнглимда бир орзу пайдо бўлди. Оёққа шунақа мустаҳкам, чиройли туфли кийиб, шаҳарга қараб югургим келарди.
Кечалари ухларканман, кўрпамни ёстиқ қилиб, хаёлга ботардим:
Қачон мен ҳам шундай туфли кийиб юраман?
Кўзимни юмсам, ўзимни шаҳарда тасаввур қилардим. Олдида улкан дўконлар, ёруғ кўчалар. Оёқларимда тўппа-тоза "Кибо". Атрофдаги одамлар ҳавас билан қарайди, "Э, бу жуда зўр туфли-ку!" деб ҳайрон бўлишади.
Бу орзулар билан ухлаб қолардим, аммо эртага яна эски туфлимда уйғонар ва яна Бунёднинг "Кибо"сига ҳавас билан қарардим.
Йўллар, дарслар, ҳаёт
Йиллар ўтди. Қора тунлар, оқ кунлар, дилдорлар, дили торлар... Ҳаёт ўз йўлидан ўтаверди.
Бир пайтлар "Кибо" кийишни орзу қилган бола энди айрим йўллардан ялангоёқ юриш мумкинлигини тушунгандай бўлди.
Баҳорда тупроққа босган оёқларнинг ёруғлиги, ёмғирдан кейинги ернинг илиқлиги ҳам туфлидан муҳимроқ эканини ҳис қилгандай бўлди.
Энг муҳими, бу йўлда "Кибо" туфлидан кўра, мардлиги тоғдай, бир сўзли, самимий, жонкуяр оғаларни тарбия қилган ота-оналарга раҳмат айтиш ҳикматини англагандай бўлди.
Ҳозир ҳам йўл-йўлакай пойабзал дўконларига кириб қолсам, энг чиройлисига қараб қояман. Қўлимда уни сотиб олишга имконият бор, лекин ҳалигача ҳеч қачон Бунёднинг "Кибо"сидек туфли олганим йўқ.
Чунки энди менга "Кибо" эмас, балки болаликдаги орзулар қимматлироқ.
Бунёднинг "Кибо"си эса ҳали ҳам хотирамда янгидай туради.
Элбек Шоим