Украина президенти Владимир Зеленский амалдаги тинчлик битими лойиҳасида АҚШ томонидан 15 йилга мўлжалланган хавфсизлик кафолатлари назарда тутилганини, бироқ Киев бу муддатни 50 йилгача узайтиришни истаётганини маълум қилди. Бу ҳақда “Politico” нашри хабар қилди.
Зеленскийнинг айтишича, якшанба куни Флорида штатида бўлиб ўтган учрашувда АҚШ президенти Доналд Трамп Украинага кучли хавфсизлик кафолатлари берилишини тасдиқлаган. Ҳар икки етакчи Украина урушини якунлаш бўйича тинчлик келишуви арафасида турганликларига ишонч билдирган.
“Кеча биз буни (Трамп билан) яна бир бор тасдиқладик — АҚШ томонидан кучли хавфсизлик кафолатларига эга бўламиз. Тўғри, ҳозирча бу кафолатлар абадий эмас. Ҳужжатларда у 15 йилга мўлжалланган бўлиб, кейинчалик узайтириш имконияти мавжуд”, — деди Зеленский.
У шунингдек, бу масалани Трамп билан шахсан кўтарганини айтди:
“Мен президентга айтдим: биз аллақачон урушдамиз ва бу деярли 15 йилдан бери давом этмоқда. Шунинг учун мен кафолатлар анча узоқ муддатли бўлишини истадим. 30, 40, ҳатто 50 йил вариантларини кўриб чиқишни сўрадим”, — деди Украина етакчиси.
Хавфсизлик кафолатларининг аниқ шакли ҳозирча очиқланмаган. Бироқ АҚШ томони уларни НАТОнинг 5-моддасига ўхшаш механизм асосида ташкил этилиши мумкинлигини билдирган. Зеленский эса, агар бу кафолатлар АҚШ томонидан қўллаб-қувватланса ва Европа иттифоқчилари томонидан ҳам мустаҳкамланадиган бўлса, улар ишончли бўлишига ишонишини айтди.
“Халқаро қўшинларнинг мавжудлиги — бу реал хавфсизлик кафолатидир. Бу бизнинг ҳамкорларимиз таклиф қилаётган хавфсизлик чораларини янада кучайтиради”, — деди Зеленский.
У шунингдек, 20 банддан иборат тинчлик режаси Украинада референдум орқали қўллаб-қувватланиши кераклигини, бироқ бунинг учун камида 60 кунлик ўт очишни тўхтатиш зарурлигини таъкидлади. Унинг айтишича, Россия бунга рози эмас. Шанба куни Россия Киевга сўнгги ҳафталардаги энг кучли ҳужумлардан бирини амалга оширди.
Шу билан бирга, бир қатор масалаларда келишмовчилик сақланиб қолмоқда. Жумладан, Донбас тақдири масаласида. Зеленский бу ҳудудни демилитаризация қилинган эркин иқтисодий зонага айлантиришни таклиф қилган. Россия президенти Владимир Путин эса Донбаснинг бутун ҳудудини Россия назоратига олиш тарафдори.
Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков душанба куни Украина “жанговар ҳаракатларни тўхтатиш учун Донбасни тарк этиши шарт”, деган позицияни яна бир бор такрорлади. Шу билан бирга, Киевдан Херсон ва Запороже вилоятларидан ҳам чиқиб кетиш талаб қилинадими-йўқми, деган саволга изоҳ бермади.
Песков, шунингдек, Москва Трампнинг “урушни якунлаш бўйича музокаралар якуний босқичга яқинлашди” деган баҳосига қўшилишини билдирди ва Путин яқин вақт ичида Трамп билан яна бир бор телефон орқали мулоқот қилиши режалаштирилаётганини маълум қилди.