ЖАВОБ.
Меҳнат шартномасини бекор қилиш ишга қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлган шахслар томонидан амалга оширилади ва буйруқ билан расмийлаштирилади.
Меҳнат кодекси. 107-модда.
Амалиётчи юрист Саидали Мухторалиевнинг таъкидлашича, туман ҳокими бу туманда жойлашган умумтаълим мактаблари директорлари ва ушбу мактаб ходимлари учун иш берувчи мақомига эга эмас. Шу сабабли, ҳокимлар мактаб директорлари билан тузилган меҳнат шартномасини бекор қилиш юзасидан ташаббус билдиришга (МК 100-модда бўйича) ёки улардан меҳнат шартномасини бекор қилиниши юзасидан ариза талаб қилишга (МК 99-модда бўйича) ҳақли эмаслар.
“Бундан ташқари, Президентнинг 2020 йил 6 ноябрдаги ПФ-6108-сонли Фармони 11-бандига мувофиқ, 2021 йил 1 январдан бошлаб умумтаълим муассасалари директорларини лавозимга тайинлаш ҳамда иш берувчининг ташаббусига кўра лавозимидан озод этиш Қорақалпоғистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги, вилоятлар бошқармалари ва Тошкент шаҳар бош бошқармаси томонидан тегишли халқ депутатлари туман (шаҳар) Кенгашлари билан келишилган ҳолда амалга оширилиши белгиланган”, - дейди мутахассис.
Юристнинг айтишича, агар ҳоким мактаб директорини ишдан бўшатилиб юборадиган бўлса, Президентнинг мазкур Фармони талабларини ҳам қўпол равишда бузган бўлиб чиқади. Сабаби, агар мактаб директори бирор-бир қонунни ёки интизомни бузадиган бўлса, меҳнат шартномасини бекор қилиш халқ депутатлари кенгаши билан келишилгандан кейин бўлади. Ана шу босқичдагина, “ҳокимбува” масалага кенгаш раиси сифатида аралашиши мумкин. Қолган вазиятларда мактаб директорини ишдан бўшатиш масаласини ҳал қилиш бўйича ҳеч қандай ваколатга эга эмас.
“Ҳокимларда мактаб директорини ишдан бўшатиш ташаббуси бўлмайди, бу ҳуқуқ фақатгина ҳудудий халқ таълими бошқарма раҳбарларига берилган”.
Шундан келиб чиқилса, агар ҳоким мана шундай ўзбошимчалик билан иш тутадиган бўлса, мактаб директорининг меҳнат ҳуқуқларини поймол қилган бўлади. Чунки бу ноқонуний ҳисобланади.
“Агар, гап қайси туман ҳокими ва қайси мактаб директори ҳақида кетаётганлигини билдирсангиз, бу маълумотни Халқ таълими вазирлигига ва меҳнатни назорат қилиш органларига юборамиз. Айтганларингиз ҳақиқат бўлса, директорнинг ҳуқуқлари албатта тикланади”, - дейди юрист.
Аввалроқ, агар ижарага олувчи вафот этса, унинг яқинлари марҳумнинг қарзига “меросхўр” бўлмаслиги ҳақида юрист жавоби ҳавола қилинганди.
Оламгир Абдиев