YUNESKO ekspertlari iqlim o‘zgarishi tufayli tog‘ muzliklari va qor qatlamlarining tez erishi dunyo bo‘ylab ikki milliarddan ortiq odamni suv va oziq-ovqat ta’minotisiz qoldirishi mumkinligini ogohlantirmoqda. Tog‘li hududlardagi muzliklar qishloq xo‘jaligi uchun muhim bo‘lgan daryolar va suv omborlarini oziqlantiradi. Ularning yo‘qolishi suv tanqisligi va qurg‘oqchilikni kuchaytiradi.
Mutaxassislarning hisob-kitoblariga ko‘ra sug‘oriladigan yerlarning uchdan ikki qismi tog‘li hududlardagi suv manbalariga bog‘liq.
Rivojlanayotgan mamlakatlarda ushbu hududlarda yashovchilarning yarmidan ko‘pi allaqachon oziq-ovqat tanqisligiga duch kelmoqda.
AQShning Kolorado daryosi havzasi so‘nggi 20 yil ichida misli ko‘rilmagan qurg‘oqchilikka uchragan.
2025-yilgi Jahon suv hisobotiga ko‘ra, muzliklarning yo‘qolishi rekord darajaga yetgan:
- Sharqiy Afrikada muzliklar 80 foiz qisqargan.
- And tog‘larida muzliklarning yarmidan ko‘pi yo‘qolgan.
- Alp va Pireney tog‘larida esa muzliklarning 40 foizi erib ketgan.
Olimlarning ta’kidlashicha, muzliklar o‘rniga tushayotgan yomg‘ir suvi tuproqqa singib ketmay, tez oqib ketadi, bu esa qurg‘oqchilik, qor ko‘chkilari va suv toshqinlariga sabab bo‘ladi. Bundan tashqari, muzliklarning erishi metan gazining ajralishiga olib keladi, bu esa global isishni yanada tezlashtiradi.
Mutaxassislar tog‘li hududlardagi chuchuk suv resurslarini himoya qilish choralarini ko‘rishni talab qilmoqda. Agar bu muammo hal etilmasa, muzliklarning erishi dunyo bo‘ylab suv va oziq-ovqat inqirozini chuqurlashtirishi mumkin.