Аммо уларнинг таржимаи ҳоли жамоатчиликка номаълум. Шу боис“The Washington Post”нашри Афғонистон раҳбарлари ҳақида маълумот тўплади.
“Толибон” тайинлаган янги вазирлар асосан ҳаракат асосчиси Мулла Умарнинг яқин сафдошларидан иборат. Жорий ҳукумат таркибида халқаро террорчилар рўйхатида турадиган “Ҳаққоний тизими” раҳбарлари ва Гуантанамо қамоқхонаси маҳбуслари ҳам бор.
Афғонистоннинг олий раҳбари ким?
Мамлакат олий раҳбари этиб тайинланган Ҳайбатулло Охунзода барча сиёсий, диний ва ҳарбий қарорлар қабул қилишда ҳал қилувчи сўзга эга. У “Толибон”ни расман 2016 йилдан бошлаб бошқарган, аммо узоқ вақт давомида оммага кўриниш бермаган. Унинг ёши олтмиш атрофида, ўтмишда толибларнинг олий судьяларидан бўлган.
Янги бош вазир — “Толибон”нинг собиқ ташқи ишлар вазири
Афғонистон бош вазири вазифасини бажарувчи этиб Муҳаммад Ҳасан Охун тайинланди. У мулла Умарнинг яқин ёрдамчиси бўлган. “Толибон” биринчи марта ҳокимиятни эгаллаган даврда аввал ташқи ишлар вазири, кейинчалик бош вазир ўринбосари лавозимида хизмат қилган. Узоқ вақт мобайнида толиблар кенгашини бошқарган.
Мулла Бародар–бош вазир биринчи ўринбосари
Ҳаракат асосчиларидан бири мулла Абдулғани Бародар бош вазир ўринбосари лавозимини эгаллади. У Дональд Трамп президентлиги даврида толибларга АҚШ билан музокаралар ўтказишда асосий воситачилардан бири бўлган. Бу жараённинг кульминацияси Доҳа келишуви бўлди, унга кўра АҚШ қўшинларини Афғонистондан олиб чиқиб кетди. Бундан аввал Толибон”нинг энг таниқли вакили сифатида у бош вазир бўлиши тахмин қилинган эди.
“Ҳаққоний тизими”нинг янги ҳукумат билан қандай боғлиқлиги бор?
Толибларнинг энг радикал қисми — “Ҳаққоний тизими” раҳбари Сирожиддин Ҳаққоний Афғонистоннинг янги ички ишлар вазири бўлди. Ушбу гуруҳ мамлакатда сўнгги 20 йил давомида уюштирилган қонли терактлар ортида турган. Жумладан, 2017 йилда Кобулда юк машинаси портлашида “Ҳаққоний тизими”нинг қўли бор. Теракт оқибатида 150 киши ҳалок бўлган эди. АҚШда у террорчи ташкилот сифатида тан олинган. Гуруҳ “Ал-Қоида” билан яқин алоқага эга.
Афғонистон етакчилари орасида санкциялар ва қора рўйхатда қайд қилинганлар ҳам бор.
Хусусан, янги бош вазир мулла Охун БМТ қора рўйхатига киритилган. Шунингдек, АҚШ Федерал қидирув бюроси Сирожиддин Ҳаққонийни ҳибсга олишига ёрдам берадиган маълумотлар учун 10 миллион доллар таклиф қилган.
Ҳозирда янги ҳукумат таркибида аёллар йўқ. Толиблархотин-қизлар юқори даражадаги бошқарувга жалб қилинмаслигини маълум қилган. Шу билан бирга 9 сентябрда Забиҳулло Мужоҳид (ҳаракат расмий вакили ҳамда ахборот ва маданият вазири) доимий ҳукуматда аёлларга ҳам ўрин ажратилиши мумкинлигини айтган.
Жаҳонгир Қўзиев