Sog‘lom oziq-ovqat yeyish 3 milliarddan ortiq odamning qo‘lidan kelmaydi. Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) ekspertlari shunday xulosaga kelishdi. Ular to‘yimli oziq-ovqat savatining narxi va inson organizmini barcha zarur moddalar bilan taʼminlaydigan mahsulotlar to‘plamini kim sotib olishi mumkin va kim sotib ololmasligi haqidagi xulosalarni eʼlon qildi, deya xabar berdi BMT.
Sog‘lom ovqatlanish nimani anglatadi
Sog‘lom ovqatlanish yetarli kaloriyalardan ko‘proq narsani taʼminlaydi. U turli xil oziq-ovqat guruhlaridan moddalarga boy ovqatlarni o‘z ichiga olishi kerak.
FAOning to‘yimli oziq-ovqat savati kuniga 2330 kkal va olti toifadagi arzon, mahalliy ishlab chiqarilgan oziq-ovqatlarga asoslangan:
— don, makaron va kartoshka;
— sabzavotlar;
— mevalar;
— hayvonot mahsulotlari;
— dukkaklilar;
— yong‘oqlar va urug‘lar;
— yog‘lar va moylar.
Sog‘lom ovqatlanishning narxi
Mutaxassislarning taʼkidlashicha, sog‘lom ovqatlanish narxi o‘sishda davom etmoqda. Shunday qilib, 2019 yilda 2020 yilga qaraganda 112 million ko‘proq odam to‘g‘ri ovqatlanishi mumkin bo‘lgan. Eng muhimi, Osiyoda «oziq-ovqat qashshoqligi» chegarasidan pastga tushganlar soni 78 millionga oshgan. Xuddi shu mintaqada to‘yimli oziq-ovqat savati narxining eng katta o‘sishi kuzatildi, bu bir yil ichida 4 foizga oshdi.
FAO maʼlumotlariga ko‘ra, sog‘lom ovqatlanish Lotin Amerikasi va Karib havzasi mamlakatlarida eng qimmat turadi, kuniga 3,89 dollar. Undan keyingi o‘rinlarda Osiyo – kuniga 3,72 dollar, Afrika – 3,46 dollar, Shimoliy Amerika va Yevropa – 3,19 dollar, Okeaniya – 3,07 dollar.
Afrikaning 12 ta davlatida aholining 90 foizdan ortig‘i yaxshi ovqatlanish imkoniyatiga ega emas. Faqat 26 mamlakatda aholining 1 foizdan kamrog‘i sog‘lom ovqatlanish mumkin emasligidan aziyat chekadi.
«Ochlik, oziq-ovqat xavfsizligi va to‘yib ovqatlanmaslikning barcha ko‘rinishlarida (jumladan, to‘yib ovqatlanmaslik, mikronutriyent tanqisligi, ortiqcha vazn va semirish) omon qolish uchun yetarli oziq-ovqat bilan taʼminlashdan ko‘ra ko‘proq narsani nazarda tutadi: odamlar yeyayotgan mahsulotlar ham to‘yimli bo‘lishi kerak», — dedi FAO vakili Devid Labord.
«Sog‘lom oziq-ovqatning narxi va mavjudligini kuzatish nafaqat dunyoni oziqlantirish, balki uni to‘g‘ri oziqlantirish zarurligini tan olishda oldinga qadamdir», — dedi FAO oziq-ovqat va oziq-ovqat bo‘yicha direktori Linnett Noyfeld.
Postsovet hududida sog‘lom ovqatlanishning narxi
2020 yilda Ozarbayjonda to‘liq ovqatlanish kuniga - 2,53 dollar, Armanistonda - 3,25 dollar, Belarusda - 3,31 dollar, Qozog‘istonda - 2,66 dollar, Qirg‘izistonda - 3,18 dollar, Moldovada - 2,81 dollar, Rossiyada - 3,42 dollar, Tojikistonda - 3,48 dollar turadi.
Shu bilan birga, Postsovet hududida sog‘lom ovqatlanish imkoniyatiga ega bo‘lmagan aholi ulushi mamlakatdan mamlakatga juda farq qiladi:
Ozarbayjon - 0%
Armaniston - 4,29%
Belarus - 0,2%
Qozog‘iston – 1,2%
Qirg‘iziston – 49,6%
Moldova - 6,75%
Rossiya - 3,5%
Tojikiston – 4,21%.2